Bouwprojecten vertraagd door netcongestie, wat te doen?

Elektrische auto’s, inductiekookplaten en zonnepanelen: de energietransitie vergt meer elektriciteit dan gedacht. "We kampen met een gigantisch capaciteitsprobleem", stellen Jan van der Meer van de vakgroep Ondergrondse Netwerken en Grondwaterbeheer en beleidsadviseur Duurzaamheid Edgar van Niekerk. "De netbeheerders kunnen hun afspraken niet meer nakomen en dat raakt de bouwsector direct. Projecten lopen vertraging op doordat gebouwen niet kunnen worden aangesloten op het overbelaste net. Dat zorgt voor een groeiende wachtlijst voor nieuwe aansluitingen. Bovendien belemmert het stroomtekort de inzet van elektrisch materieel om schoon en emissieloos te bouwen." 

Tachtig miljard en 20.000 extra technici nodig 

Van der Meer: "Zelfs met de tachtig miljard euro die de netbeheerders de komende tien jaar investeren, duurt het nog jaren voordat het netwerk kan voldoen aan de vraag. Er zijn minstens 20.000 extra technici nodig om het plan uit te voeren. Daarnaast belemmeren de complexe vergunningprocedures en (stikstof)regelgeving het uitbreiden van nieuwe netinfra. Hier is een goede samenwerking tussen verschillende bestuurslagen nodig. Tot slot verschilt de vraag naar elektriciteit van regio tot regio, wat het probleem geografisch ongelijk verdeeld maakt en waardoor het niet overal gelijktijdig wordt aangepakt."

Congestiemanagement

Op korte termijn ligt de oplossing volgens Van Niekerk in congestiemanagement. "Je kunt de beschikbare netcapaciteit veel efficiënter benutten door apparatuur slim aan te sturen en rekening te houden met piek- en dalmomenten. Denk ook aan groepscontracten voor bedrijventerreinen die gezamenlijk elektriciteitscapaciteit aanvragen." Daarnaast kunnen bouwbedrijven netbeheerders meer ondersteunen, stelt hij. "Als de infrastructuur er al ligt, kan de aannemer bijvoorbeeld de aansluiting verzorgen volgens de regels van de netbeheerder. Hier wordt ook al mee geëxperimenteerd." Van der Meer vult aan dat Bouwend Nederland zich samen met de netbeheerders hard maakt voor een slimmere samenwerking in de keten, zodat er toch zoveel mogelijk netaansluitingen kunnen plaatsvinden. 

Vraag je stroomaansluiting tijdig aan 

Voorlopig adviseert Bouwend Nederland bedrijven om stroomaansluitingen tijdig aan te vragen. "Houd rekening met een mogelijke wachttijd van een jaar voor grootverbruik en 18 weken voor kleinverbruik", aldus Van Niekerk. "Geef de netbeheerder zo vroeg mogelijk inzicht in het energieconcept en type aansluiting en controleer vooraf congestie in het regionale netwerk. Of nog beter: de gemeente of de projectontwikkelaar heeft de netwerkaansluiting al aangevraagd." Daarnaast pleit Bouwend Nederland voor maatschappelijk prioriteren bij woningbouwprojecten, wat afwijkt van de huidige 'first come, first served’-praktijk. De concept spelregels die ACM hiervoor heeft opgesteld, krijgen onze steun. Van der Meer: "Als ons elektriciteitsnetwerk overbelast raakt, kunnen we niet optimaal profiteren van duurzaam opgewekte energie en wordt verdere elektrificatie van Nederland bemoeilijkt. We moeten dus snelheid maken en de samenwerking in de hele keten hierop afstemmen."