Zet veiligheid op één: doorbreek ingesleten patronen
Donderdag 17 november 2022
Op 13 oktober 2022 vond alweer de laatste workshop vanuit de Governancecode Veilige Energienetten (GVE) plaats met als thema 'Uitvoering door de bril van de engineer'. Ingenieursbureau Movares vertelde over de drempel en overwegingen om wel of niet te engineeren naar de uitvoering. Aannemer Heijmans deelde praktijktips om meerwaarde bij de engineer te creëren en deed de oproep om de stap van lief naar lef te nemen.
Veiligheidsgedrag verbeteren
Het doel van de Governancecode Veilige Energienetten (GVE) is het verbeteren van veiligheidsgedrag in de keten door het (verder) ontwikkelen, opstellen, beheren en onderhouden van landelijke uniforme richtlijnen voor het veilig werken aan energienetten. Het gaat om de dialoog waar we naar toe willen. GVE is richtinggevend, de GVR BEI-VIAG is precies van de regels. Het gedrag wordt centraal gesteld en de workshops zijn bedoeld om inspiratie te geven zodat ieder deelnemer dit mee terug kan nemen naar het eigen bedrijf. Een ieder moet het 'thuis' binnen het eigen bedrijf verder zelf oppakken.
Heb jij je eigen spiegel geregeld?
Veel bedrijven hanteren 'we werken veilig of we werken niet'. Marloes Kooijmans neemt ons mee in het Heijmans veiligheidsprogramma GO! Géén Ongevallen! Hierbij ligt de focus op een proactief veiligheidsgedrag, dit betekent, óók in de keten (van opdrachtgever tot beheer) dat je je bewust bent van de risico's. Zo wordt er eerst vanuit veiligheid een ontwerp gemaakt, waarna vervolgens de techniek daarop wordt losgelaten. Er wordt erkend dat buiten en binnen andere werelden zijn, hierdoor kun je medewerkers van elkaar laten leren door bij elkaar in de keuken te kijken én te beleven. Zorg dat je medewerkers fouten zien, leer daarvan als persoon, organisatie en keten. Feit is ook dat je het niet alleen kunt. In de keten moet je elkaar durven op te zoeken en verbeteringen bespreekbaar maken. Neem je eigen verantwoordelijkheid en organiseer je eigen spiegeltjes zodat je inzicht krijgt in je eigen blinde vlekken. Ga van lief naar lef!
Neem in engineering uitvoering én beheer mee in het plan
Edwin Zijlstra ervaart vanuit de verschillende rollen voor Movares dagelijks nog drempels en daarmee uitdagingen bij ingenieursbureau Movares, om integraal én met oog voor veiligheid te engineeren. De ideale werkwijze is om de uitvoering vroegtijdig te betrekken binnen bij de engineering en tijdens de uitvoering continue de cirkel te sluiten door van elkaar leren. Dit geeft meerwaarde aan het betrekken van ingenieursbureaus. Echter dit creëert in de praktijk een spanningsveld in concurrentie. Door tijdens de engineering al rekening te houden met het beheer, ontstaat een optimale live-cycle met veiligheid als uitgangspunt. Belangrijk is ook dat de opdrachtgever zijn verantwoordelijkheid neemt gedurende het hele bouwproces, ook bij uitbesteden.
Ga zelf buiten in de sleuf het gesprek aan
Robin Versluis, ontwerpcoördinator bij Heijmans neemt ons mee vanuit zijn praktijk mee in een aantal geleerde lessen. Als je je bewust bent van de risico's en gevaren, bespreek dan hoe je het risico kunt uitschakelen. Een voorbeeld hiervan is het afsluiten van de snelweg A12 voor onderhoudswerkzaamheden, omdat aanrijdgevaar één van de grote risico’s is. Dit is in lijn met de pilot 'Afsluiten tenzij' die is uitgevoerd in Synfragebied.
Om zelf het werk te ervaren is de tip van Robin om ook als ontwerper op je eigen werk buiten mee te lopen in de sleuf. Hierdoor ervaar je zelf of de maakbaarheid en inpassing van het ontwerp lukt of niet. Vervolgens kun je met je collega's in de sleuf het oprechte gesprek aan om te leren waar je op moet letten, waar hij risico’s ervaart en hoe je in je ontwerp hier al rekening mee kunt houden. Hetzelfde kun je ook al doen aan de hand van een ontwerptekening door als opdrachtnemer en opdrachtgever boven de tekening te bespreken of keuzes vanuit veiligheid het meest logisch en optimaal zijn. Om dit verder uit te werken biedt Heijmans aan om eens met jou en een aantal collega (engineers) door te nemen hoe een 'veiligheidssessie' te organiseren in de ontwerpfase.
Wrap-up
De gedeelde ervaringen en tips lijken allemaal heel logisch; laat binnen buiten kijken, ga het gesprek aan over veiligheid, engineer vanuit veiligheid, de techniek komt later en schakel risico's uit. In de praktijk worden deze tips door ingesleten patronen toch nog wel als lastig ervaren. Belangrijkst is toch wel dat jij het open gesprek aan moet gaan, waarbij je oprecht geïnteresseerd bent in de ander, zijn werkzaamheden, overwegingen, zorgen en resultaat. Dat geldt ook voor deze workshop, ga in gesprek met collega's die er niet bij konden zijn en attendeer ze op de GVE LinkedIngroep.
Gerelateerd nieuws
Tijdens het symposium van Kennisportaal Constructieve Veiligheid (KPCV) op 2 mei in Utrecht werd de nieuwe webtool Borgr met groot enthousiasme gelanceerd. Dura Vermeer heeft aan de wieg gestaan van dit product, dat zijn oorsprong heeft in het ongeval met het instorten van het tribunedak in aanbouw van stadion Grolsch Veste in 2011.
Eerder vertelden we al dat de verzwaring van de ViA-eis naar trede 3 van de Safety Culture Ladder (SCL) is uitgesteld naar 1 juli 2026. Voordat dit wordt ingevoerd, zal de Governance Code voor de Bouw (GCVB) een aantal zaken nader onderzoeken en uitwerken.
De Nederlandse Arbeidsinspectie gaat de komende tijd controleren of werkgevers in de isolatiebranche voldoen aan de Arbowetgeving. Ze controleren in het bijzonder of je voldoet aan een aantal basisverplichtingen. Dit zijn het hebben van een risico-inventarisatie en –evaluatie (RI&E), een plan van aanpak om arbeidsrisico’s te beheersen en een basiscontract met een arbodienst. Bouwend Nederland onderschrijft het doel van deze inspectie: een betere beheersing van risico’s bij vooral kleinere bedrijven. Daar gebeuren namelijk relatief vaker ernstige ongevallen.