Leren van elkaar en bouwen aan veiligheidscultuur

De bijeenkomst wordt altijd geopend met een update vanuit de vereniging. "De landelijke ledengroep Veiligheid presenteerde waar wij ons binnen de brancheorganisatie momenteel mee bezighouden op het gebied van veiligheid. Ik heb zelf een toelichting gegeven op het meerjarenprogramma veiligheid van Bouwend Nederland", aldus Neef. Een ander vast onderdeel van de opening is dat een van de bedrijven een praktijkcasus van een ongeval of een lopend onderzoek deelt. Deze keer ging het om een bedrijf dat een reeks incidenten onderzocht, die los van elkaar leken te staan. Echter, uit dieper onderzoek bleek dat er onderliggende verbanden waren, waarop het bedrijf nieuw beleid kon maken. "Er is veel vertrouwen in de groep, wat maakt dat bedrijven hun ervaringen durven te delen. Met deze inzichten konden andere deelnemers hun voordeel doen voor de verbetering van de veiligheid," aldus Neef.

Veiligheidscultuur in de praktijk

Het tweede deel van de middag stond in het teken van veiligheidscultuur. Sharif Rabbae van Hub Creations gaf een interactieve sessie over gedragsbeïnvloeding en het creëren van een sterke veiligheidscultuur binnen organisaties. De oorsprong van het denken over veiligheidscultuur ligt volgens Rabbae bij de ramp in Tsjernobyl. "Toen werd duidelijk hoe de hiërarchische cultuur ervoor zorgde dat mensen zich niet vrij voelden om risico's te melden. Culture eats strategy for breakfast: je kan allerlei technische maatregelen en beleid op papier zetten, maar zonder een cultuur die veiligheid faciliteert, kunnen er nog steeds desastreuze zaken gebeuren", aldus Rabbae. De deelnemers werd gevraagd om aan de hand van de Safety Culture Ladder aan te tonen waar hun organisatie staat. "Veel bedrijven schatten zichzelf in tussen trede 2 en 4," vertelt Neef. "Deze deelnemers zijn logischerwijs verder in hun denken over veiligheid. Het is zaak om ook kritisch naar de organisatiecultuur te kijken."

Gedrag beïnvloeden: motiveren werkt beter dan straffen

Hoe kan je die cultuur rondom veiligheid nu beïnvloeden? Hoe breng je een gedragsverandering op gang? Volgens Rabbae werkt herhaling en positief belonen beter dan straffen. "Sanctioneren heeft vaak maar kort effect. Wanneer je gedrag positief bekrachtigt, bijvoorbeeld door iemand te complimenteren of te belonen direct na een goede actie, werkt dat veel beter op de lange termijn, zeker als je dat vaker achter elkaar doet." Ook gaf hij aan dat je niet direct de hele groep mee hoeft te krijgen. "Vooral mensen die al jarenlang op dezelfde manier werken, zijn soms lastiger van gedrag te veranderen. Je kan je beter richten op de mensen die wél willen. Als je die groep in beweging krijgt, volgt de rest vaak vanzelf." De sessie eindigde met het inzicht dat er een balans nodig is tussen regels en bewustwording. "Je kan alles dichttimmeren met procedures, maar uiteindelijk draait het om het gesprek dat je voert met elkaar. Betrek medewerkers actief, dan creëer je gezamenlijk draagvlak voor veilig werken", aldus Rabbae.