Terugblik bijeenkomst netwerkcongestie: Ruimte zoeken op een vol stroomnet
Donderdag 16 oktober 2025
Zonder stroom kan er niet worden gebouwd, maar het stroomnet kan de bouw soms nauwelijks nog aan. Wat zijn oplossingen om uit deze patstelling te komen? Dat was, samen met de verbetering van de aansluitketen, het onderwerp van discussie tijdens de bijeenkomst over netcongestie die Bouwend Nederland Regio Randstad Zuid met netbeheerder Liander organiseerde. Zo’n dertig leden, vooral ontwikkelende bouwers, gingen op 25 september jongstleden samen met Structin, MijnAansluiting en de experts van Liander in gesprek over hoe netbewuster te bouwen.
“De middag begon met een terugblik op de vorige bijeenkomst van twee jaar geleden”, opent Hessel Heins-Wunderle, regiomananager Randstad Zuid van Bouwend Nederland. “Sindsdien zijn er verschillende werkgroepen opgezet en zijn we aan de slag gegaan met de vraag hoe de sector kan omgaan met vertragingen in aansluitingen en de gevolgen van netcongestie. ‘Wat hebben we geleerd?’ en ‘Wat pakken we verder op?’ waren onder meer de punten die tijdens deze bijeenkomst centraal stonden en waar dieper op werd ingegaan.”
Na het plenaire deel werden de deelnemers in drie deelsessies van een halfuur meegenomen in de praktijk. Hessel: “In de eerste sessie stond het handelingsperspectief voor bouwers centraal: wat kun je zelf doen als jouw project met een tekort aan netcapaciteit te maken krijgt? Aan de hand van de ‘menukaart netbewuste nieuwbouw’ liet Edgar van Niekerk van Bouwend Nederland zien welke technische en financiële keuzes mogelijk zijn. In de tweede deelsessie was het woord aan Twan Kramer van Liander die Netcheck toelichtte, een instrument waarmee bouwers kunnen zien of er op een locatie voldoende vermogen beschikbaar is. Een handig instrument, zij het met één ‘maar’: het geeft pas inzicht vlak voor de aanvraag van een project. Bovendien is het inzicht een “foto” van de situatie op dat moment, maar geen garantie op daadwerkelijk beschikbaar vermogen op moment van opleveren. Deze garantie ontstaat pas bij een aanvraag met een ondertekende offerte te levering van de aansluiting. Structureler inzicht, vijf tot zeven jaar van tevoren, blijft een wens. In de laatste sessie was het woord aan Luc van Sas en Lucas Metternich van MijnAansluiting. Hierbij gingen zij in op het aanvraagproces, de communicatie met de combi-aannemer en de introductie van de prefabmeterkast: een concept dat de bouw versnelt en meer zekerheid biedt, al zijn er nog wel discussies of de kosten opwegen tegen de opbrengsten.”
Balans tussen kosten en kansen
Een belangrijk gespreksonderwerp was de financiële kant van netbewust bouwen. Minder energievragende woningen zijn goed voor het net maar leiden tot hogere bouwkosten (gemiddeld zo’n 10.000 tot 15.000 euro per woning). De vraag is dus: wanneer weegt de investering op tegen de opbrengsten? “Ook oplossingen als lokale energieopslag bieden kansen, maar vereisen een gezamenlijke businesscase”, legt Hessel uit. “Op dit moment zie je dat de netbeheerder een belangrijk deel van de baten (geen extra of minder congestie) heeft, maar de kosten voor oplossingen voor netcongestie liggen eenzijdig bij de ontwikkelaar/ontwikkelende bouwer.”
Samen verder
De netcongestiebijeenkomst maakte duidelijk dat er veel kennis wordt gedeeld, maar ook dat er nog stappen te zetten zijn. Ontwikkelaars willen vroegtijdig inzicht in de capaciteit van het net en een helder toetsingskader voor netbewuste nieuwbouw. Hessel besluit: “Bouwend Nederland gaat met de uitkomsten van deze meeting verder aan de slag. Zo kijken we naar regionale bijeenkomsten met andere netbeheerders en naar manieren om de kosten en baten van prefabmeterkasten beter inzichtelijk te maken. Daarnaast willen we meer zicht krijgen op pilots voor netbewuste nieuwbouw. Initiatieven die helpen de energietransitie én de bouwproductie vooruit te brengen.”