Zij-instromers maken de bouw toekomstbestendig en Ilse wijst de weg
Donderdag 14 augustus 2025
In de bouw en infra is de vraag naar vakmensen groter dan ooit én die vraag blijft groeien. Tegelijkertijd zijn er in andere sectoren genoeg mensen die toe zijn aan een carrièreswitch, maar niet weten waar ze moeten beginnen. Juist op dat kruispunt opereert Ilse van der Velde, Adviseur Arbeidsmarkt bij Naar Bouw & Techniek Zuid-Holland. Met persoonlijke begeleiding, een groot netwerk en bakken aan ervaring helpt zij zij-instromers op weg naar een toekomst in de bouw. "Ik zie het liefste tien overstappers per maand de bouw ingaan." Wie zorgt ervoor dat al dat onbenutte talent ook écht de weg naar de bouw weet te vinden?
Sla de krant maar open en je ziet dat veel bedrijven met smart zitten te wachten op gedegen medewerkers. De bouw en infra zijn daarbij geen uitzondering. Om mensen te interesseren voor de sector, worden verschillende initiatieven genomen. Ilse: "Stichting Jij in de Bouw & Infra is het vervolg op het stimuleringsprogramma 'Bouw & Infra, instroom en behoud vakkrachten' dat in het leven is geroepen door cao-partijen in de bouw en infra. De campagne 'Jij gaat het maken' die hieronder hangt, heeft als doelstelling om zowel jongeren als zij-instromers te enthousiasmeren over de talloze carrièremogelijkheden binnen deze sector."
Naar Bouw & Techniek Zuid-Holland
In de regio Zuid-Holland is Ilse actief binnen het project Naar Bouw & Techniek Zuid-Holland waar ze intensief met de installatie- en metaalsector samenwerkt. "Mijn functie wil ik als allround beschrijven. Een rol die overigens in het leven geroepen om met name zij-instromers te adviseren over welke stappen zij moeten nemen als zij interesse hebben in (een carrière in) de bouw en infra. 'Waar moet ik beginnen?' is de meestgestelde vraag die ik tegenkom. Velen zoeken werk of hebben geen idee waar ze hun zoektocht moeten aanvangen. Daar kom ik om de hoek: een persoonlijk aanspreekpunt dat meedenkt en adviseert."
Achter de schermen
Bij 'werken in de bouw' is het niet onlogisch dat er meteen aan cement, bakstenen en een zaag wordt gedacht. Ilse: "Vooropgesteld: we zijn elke dag op zoek naar timmermannen, tegelzetters en metselaars, maar het kan ook coördinerende en/of ondersteunende posities betreffen die moeten worden opgevuld. Deze zogenaamde uta-functies – denk aan het 'achter de schermen'-werk van een werkvoorbereider of calculator of junior projectassistent – zijn minstens zo belangrijk en stuk voor stuk functies op MBO- en MBO+-niveau die door zij-instromers kunnen worden ingevuld."
Andere tak van sport
Dat Ilse's functie als adviseur uitdagend is, beaamt zij. Vanwege de schaarste op de arbeidsmarkt zijn er de komende jaren steeds meer zij-instromers nodig om alle vacatures in te vullen. Dat levert af en toe een spanningsveld op. "Voor bouwbedrijven is het soms lastig om zij-instromers in dienst te nemen. Dit kost vaak tijd en energie en dat staat soms haaks op de ruimte die er is bij bijvoorbeeld een project dat snel opgeleverd moet worden. In de nabije toekomst is het voor bedrijven echter belangrijk om meer aandacht te besteden aan de ontwikkeling van een leercultuur en het intern opleiden van nieuwe medewerkers. Er zijn inmiddels veel succesverhalen die ik maar al te graag deel. Daarom is het zo belangrijk om met bedrijven in gesprek te gaan en hen te enthousiasmeren over het potentieel van zij-instromers. Het is een categorie werknemers die erg gemotiveerd is en al veel werkuren heeft verzet, zij het in een andere tak van sport."
Ilse's functie is een mes dat aan twee kanten snijdt. "Enerzijds heb ik in de loop der jaren een groot netwerk aan bedrijven opgebouwd die interesse hebben in zij-instromers. Deze bedrijven leer ik kennen tijdens (netwerk)evenementen of bijvoorbeeld via een vereniging als Bouwend Nederland. Aan de andere kant heb ik de pool van zij-instromers. Deze groep leren we kennen via landelijke campagnes zoals Jij Gaat Het Maken of zij weten ons te vinden via algoritmes op social media. Daarnaast zijn wij ook te vinden op banenevenementen die we in samenwerking met het UWV en gemeenten organiseren. Beschouw dit soort events als een plek waar een klein zaadje wordt geplant óf waar je iemand spreekt die geïnteresseerd is in een (vervolg)opleiding, stage of meeloopdagen. Tot slot organiseren wij vanuit Naar Bouw & Techniek Zuid-Holland beroepenbijeenkomsten die bij bedrijven plaatsvinden. Op deze manier krijgen zij-instromers de kans om met hun wellicht toekomstige werkgever kennis te maken. Een persoonlijke ontmoeting tussen werkgever en zij-instromer is vaak de sleutel tot succes. De 'klik' is dan vaak net iets belangrijker van iemands cv."
Kortom: zie Ilse als de ideale smeerolie tussen de bouw en zij-instromers met veel potentie. "Los daarvan is het voor mij belangrijk opleidingsmogelijkheden in de regio voor ogen te hebben. Zo sprak ik onlangs met iemand die al 25 jaar bij een banketbakker werkt. Zij coördineert hier de inkoop, zorgt dat de voorraad op orde is, et cetera. Iemand met zulke skills kan, met behulp van een Elementaire Bouwkunde opleiding, al snel als werkvoorbereider van waarde zijn. Daarom ben ik nu met haar in gesprek of ze naast haar huidige werk alvast zou kunnen starten met de opleiding, die overigens door de sector wordt vergoed. Ons doel is om binnenkort met bedrijven in gesprek te gaan. Dat zijn trajecten die lang kunnen duren maar we gaan net zolang door tot er een match is. Zelf was deze kandidaat al een halfjaar bezig om langs de deuren van bouwbedrijven te gaan. Nu ze deze opleiding gaat volgen, gaat het de goede kant op en krijgt ze het vak – zowel in jargon als qua werkzaamheden – beter onder de knie. We moeten wel geduldig zijn bij het vinden van de juiste werkgever, en daar helpen we haar zo veel mogelijk bij. Uiteindelijk wint de aanhouder!"
Lange adem?
Voor Ilse is het lastig om te zeggen wanneer ze van succes kan spreken. "Het kan zijn dat je morgen iemand op een banenmarkt spreekt die er pas over een jaar op terugkomt. Wat dat betreft is het iets van de lange adem. Uiteraard zie ik het liefste tien overstappen per maand, daar zou ik heel gelukkig van worden. Het enige wat ik kan doen, is verbinden, de te bewandelen routes goed kennen en mensen perspectief bieden. Met mijn ervaring en drive geef ik de 'bouwers van morgen' inzicht in een carrière in een van de mooist branches die ons land rijk is."
De komende weken zal er elke week een artikel worden geplaatst waarin zij-instromers of de loopbaancoach / Adviseur Arbeidsmarkt aan het woord zijn.