BM van Houwelingen laat niets aan het toeval over

Haar vader zei altijd: "Ga vooral doen waar je gelukkig van wordt" en zelf zag ze zich nooit als baas van een bouwbedrijf. Toch is Lotte van Houwelingen algemeen directeur en gedeeld eigenaar van het familiebedrijf dat haar grootvader Bastiaan Matthijs van Houwelingen in 1964 oprichtte: ontwikkelend bouwer BM van Houwelingen in Hardinxveld-Giessendam. In de beginjaren was de core business vooral metselen, tegenwoordig gaat het om ontwikkelen en bouwen van woningen voor corporaties, woningen voor kopers (seriematig), scholen en zorginstellingen (care, geen cure). Naast de groei in disciplines en in personeel, het bedrijf heeft nu zo’n 120 medewerkers en de bijbehorende deurenfabriek nog eens 55, is er in 60 jaar ook het nodige veranderd in de eigendomsstructuur. "Al in 1977 heeft opa een deel van het bedrijf verkocht aan zijn rechterhand, Jaap Huisman",  legt Lotte uit. "Mijn vader Jan van Houwelingen en mijn oom Theo Mulder namen tegelijkertijd in 1977 het deel van mijn opa over. Toen waren er dus drie eigenaren en een driekoppige directie, maar mijn vader was eindverantwoordelijke."

Derde generatie

In 2002 zijn de aandelen van Jaap Huisman naar zijn zoon Kees Huisman overgegaan, die toen al geruime tijd werkzaam was bij BM van Houwelingen. En met zijn dochter Joëlla Huisman werkt er inmiddels al de 3e generatie Huisman in het bedrijf. Lang leek het erop dat er geen 3e generatie Van Houwelingen in de directie zou komen; Jan had twee dochters en hij had niet het idee dat zij dat ambieerden. Evengoed kregen de kinderen, ook die van oom Theo Mulder, begin deze eeuw de vraag voorgelegd of ze iets zouden willen met het bedrijf. Er werken, voor een deel eigenaar worden, of misschien helemaal niets. "We hebben een jaar de tijd genomen om het bedrijf beter te leren kennen", zegt Lotte. "Mijn neven en nichten zeiden daarna ‘nee, liever niet’ maar mijn zus en ik vonden het geweldig om als aandeelhouders verbonden te blijven bij het bedrijf dat opa was gestart. Misschien een beetje onderschatting, ik was destijds pas 18." 

Toch een opvolger

In die tijd was het ook niet bepaald een gegeven dat een dochter ook in het bedrijf zou gaan werken, laat staan de leiding zou hebben. Het idee was dan ook dat er na Jan van Houwelingen een externe directeur zou komen, en er werd een stevige governance structuur opgezet, inclusief een Raad van Commissarissen. Lotte, die inmiddels commerciële economie en vervolgens bedrijfskunde had gestudeerd en werkervaring bij baggerbedrijf Van Oord en scheepsbouwer IHC Merwede had opgedaan, zou in die RvC als een soort familiecommissaris plaatsnemen. "De voorzitter van de RvC zei op een gegeven moment tegen mijn vader: "Heb je wel eens aan je eigen dochter gedacht als opvolger?". Het bleek een vraag met gevolgen. "Ik werd er ook wel door overvallen toen ik de vraag kreeg of ik dat zou willen. Toen ik eruit was dat ik dat inderdaad wilde, heb ik wel gezegd dat het niet alleen vanwege mijn achternaam moest zijn. Ik wilde dat ze me de zwaarste assessments zouden laten ondergaan om te achterhalen of ik er wel de juiste persoon voor zou zijn." In 2015 kwam ze bij het bedrijf en na een warmlooptijd van 2,5 jaar werd ze algemeen directeur. 

Familiestatuut

Erover praten doen ze niet bij de familie van Houwelingen, maar Lotte denkt dat haar vader het wel mooi vindt dat er nu toch een 3e generatie in de leiding zit. "Mijn moeder, die destijds natuurlijk goed heeft gezien wat het met mijn vader deed om zo’n bedrijf te leiden, zal vooral denken aan de verantwoordelijkheid en zorgen die het met zich mee brengt." Voor het bedrijf zelf denkt Lotte dat het een goede zaak is dat er nog steeds een Van Houwelingen de leiding heeft. "Als aandeelhouders hebben we destijds voor het managementteam en de RvC een familiestatuut opgezet. Daarin staat onder meer wat we als familie belangrijk vinden welke normen en waarden gehanteerd moeten blijven binnen organisatie. Dat zou een extern directeur houvast geven maar het is toch makkelijker om dat te bewaken als je als familielid in de leiding zit. Veel van die kernwaarden zijn toch verweven met hoe je bent opgevoed."

Pluim voor pa

Kernwaarden waar het bij BM van Houwelingen om gaat zijn: betrouwbaar en integer, samen en verbonden, goed voor elkaar, kwaliteit en kunde, vooruitgang en ondernemerschap. Toen ze aantrad als algemeen directeur, heeft Lotte een traject ingezet om, samen met de organisatie, die kernwaarden meer lading te geven. "We zijn ze gaan omschrijven en benoemen, waarna we vervolgens konden kijken wat we er van terugzagen in het bedrijf en welke dingen we zagen die juist niet bij die kernwaarden pasten. Vervolgens hebben we gekeken welke afspraken we met elkaar wilden maken om de kernwaarden na te leven." Het was een traject dat ver buiten de comfort-zone van de medewerkers lag en aanvankelijk weerstand opriep maar dat uiteindelijk veel waardering heeft gekregen. Ondanks die pittige fase heeft Lotte’s vader haar er nooit over aangesproken, en daar is ze hem heel dankbaar voor. "Hij had er misschien wel een mening over maar die heeft hij nooit uitgesproken. Hij begrijpt dat ik dingen op mijn manier wil doen en dat dat misschien anders is dan hoe hij het zou doen. Ik moet hem er echt een groot compliment voor maken dat hij het heeft kunnen loslaten. Ik heb ter voorbereiding op de opvolging een traject gevolgd met andere zogeheten next gen’ers en daar heb ik genoeg gehoord over hoe het kan lopen als je vader het na zo’n overdracht niet kan loslaten."

Goed geregeld

Met de vraag of er later ook een 4e generatie Van Houwelingen actief zal zijn of zelfs leiding zal geven, houdt Lotte zich nog niet bezig. Zelf is ze pas 38 en haar kinderen zijn 1 en 3. En met 10 en 13 zijn ook de kinderen van haar zus nog te jong om nu al bezig te zijn met een mogelijke toekomst in het familiebedrijf. Want dat zou dus wel een mogelijkheid kunnen zijn. "Bij veel familiebedrijven zie je dat je alleen aandelen krijgt als je in het bedrijf werkt, maar mijn vader heeft dat destijds anders geregeld. Mijn zus werkt dus niet in het bedrijf maar is als aandeelhouder wel deels eigenaar. Zo kun je het bedrijf via een betrokken aandeelhouder toch doorgeven aan de volgende generatie. Mits die dat wil natuurlijk. Die vragenronde die wij als volgende generatie kregen toen ik 18 was, vond ik wel erg fijn dus het zou goed kunnen zijn om dat erin te houden. Dan kunnen de kinderen zelf bepalen of ze iets met het bedrijf willen en zo ja wat. Al blijft het uitgangspunt wel dat je hier nooit alleen op je achternaam mag binnenkomen. Je moet geschikt zijn voor de functie, en zeker als het om een managementfunctie gaat, horen daar assessments bij. Ook dat hebben we in het familiestatuut opgenomen." Niet voor niets is ‘Goed voor elkaar’ een van de strategische pijlers van BM van Houwelingen.