BouwBite over netcongestie: meer nadruk op flexvermogen
Dinsdag 16 april 2024
Afdeling Oost Brabant en Brabant Mid-West organiseren vier keer per jaar een online BouwBite over een actueel thema. Deze keer ging het over netcongestie. Manager strategie Edwin Edelenbos van Netbeheer Nederland legde de ruim zestig deelnemers helder uit wat er speelt.
Het elektriciteitsverbruik in Nederland is niet heel veel hoger dan tien jaar ervoor, maar er zijn wel steeds meer apparaten bijgekomen die hogere vermogens hebben. Denk aan elektrische auto's, warmtepompen, zonnepanelen en elektrische boilers. Daarbij komt dat de gelijktijdigheid toeneemt. Zonnepanelen leveren bijvoorbeeld vrijwel allemaal tegelijkertijd hun opgewekte elektriciteit aan het net. Als de dynamische elektriciteitsprijs laag is, willen gebruikers met zo'n contract op dat moment hun elektrische voertuigen opladen. Daar is het elektriciteitssysteem niet op ontworpen. Als het niet lukt om de piekbelasting te verlagen, gaat het gebied 'op slot' totdat er een oplossing is gevonden.
Hoe staat het met de beschikbare capaciteit in Brabant?
Naarmate de energietransitie verder op stoom komt, neemt de vraag om capaciteit toe. Zo is in 2023 meer dan 150 gigawatt capaciteit aangevraagd, tegenover ruim 44.000 megawatt een jaar eerder. Steeds meer netbeheerders geven periodiek een update over de transportcapaciteit van het net in hun verzorgingsgebied, vertelt Edelenbos. Ook Enexis, de netbeheerder in Brabant. Via een digitale kaart geeft Enexis inzicht in de wachtlijsten en planning van netuitbreidingen per regio. Je ziet hoeveel bedrijven er per station op de wachtlijst staan en hoeveel vermogen zij vragen.
Wat doen netbeheerders om de capaciteit te vergroten?
Netbeheerders investeren meer dan ooit in de uitbreiding en verzwaring van de energienetten, naast de investeringen voor onderhoud. Vanaf 2026 gaat het om ruim €8 miljard per jaar. Dat is ruim 100.000 km aan kabels, 50.000 wijkstations, 30 km2 systeembatterijen en ruim 1.000 km aan leidingen voor duurzame gassen. Ook dat zal allemaal niet genoeg zijn, verwacht Edelenbos. De energietransitie verloopt sneller dan netbeheerders kunnen bijbenen, óók omdat voor al deze nieuwe infrastructuur fysieke ruimte én tienduizenden vakmensen nodig zijn.
Kunnen we het slimmer organiseren?
Het net zit op een aantal piekmomenten per dag vol. Buiten de pieken is nog ruimte. Daarom zullen netbeheerders steeds vaker met (grote) klanten in gesprek gaan over flexibel vermogen, voorspelt Edelenbos. Flexibele inzet van energie betekent: de vraag naar of het aanbod van elektriciteit aanpassen aan de beschikbaarheid van elektriciteit of transportcapaciteit op dat moment. Denk aan een windpark dat een paar uur op halve kracht draait. Of aan industriële bedrijven die hun energievraag flexibiliseren.
Wat is het Nationaal Plan Energiesysteem?
Het Nationaal Plan Energiesysteem is de kabinetsvisie voor het energiesysteem tot 2050. Het kabinet gaat uit van maximale inzet op duurzame energie en infrastructuur, energiebesparing en slim inzetten van (schaarse) energie en infrastructuur. Het is belangrijk om voor ogen te houden dat de energietransitie veel méér is dan elektrificatie. De overheid benoemt ook doelen voor de aanleg van warmtenetten, waarbij huizen worden verwarmd met restwarmte van de industrie, en voor een waterstof-infrastructuur.
Bekijk hier de presentatie die is gegeven door Netbeheer Nederland.
Leestips
Gerelateerd nieuws
De uitspraak van de Raad van State over isolatiewerkzaamheden en de Wet natuurbescherming heeft geleid tot onzekerheid bij huiseigenaren, gemeenten en isolatiebedrijven over wat wel en niet is toegestaan. Bouwend Nederland roept samen met de NVDE en VENIN op tot een versnelde ontwikkeling en validatie van opsporingsmethoden voor vleermuizen. Uit onderzoek van W/E Adviseurs blijkt dat met nieuwe opsporingsmethoden het aantal te isoleren woningen aanzienlijk kan toenemen.
In 2050 moeten alle woningen en gebouwen van het aardgas af en op een andere manier verwarmd worden. Gemeenten hebben hierin de regie en spelen dus een belangrijke rol. Ook bedrijven en burgers moeten aan de slag. In de nieuwe podcastserie Expeditie Energie wordt telkens een ander onderwerp belicht.
Bouwend Nederland pleit al tijden voor meer regie op de energie-infrastructuur en wilde een prioriteringskader in het leven roepen. We zijn daarom ook positief over het besluit van de Autoriteit Consument & Markt (ACM) om scholen, ziekenhuizen, nieuwe woonwijken en andere gebruikers met een groot maatschappelijk belang voortaan met voorrang aan te sluiten op het stroomnet. Ook de Raad van State gaat prioriteit geven aan hoger beroepszaken over grote woningbouwprojecten.