Collectieve warmtenetten: markt moet focus verleggen naar de opgave
Woensdag 22 februari 2023
De nieuwe Wet collectieve warmtevoorzieningen gaat publiek meerderheidsbelang in infrastructuur verplicht stellen. Commerciële warmtebedrijven, die nu 80-90% van de warmtenetten in handen hebben, bieden fel weerstand. Publieke partijen zijn overwegend voor. De discussie duurt voort. Maar volgens Bouwend Nederland is nu het moment aangebroken om serieus rekening te houden met de publieke variant. Het wordt tijd dat de warmtesector het vizier richt op de opgave. Bouwend Nederland wil samen met andere partijen komen tot een innovatie-agenda met als doel om op te schalen.
Minister Rob Jetten besloot in oktober 2022 voor publiek eigendom van de warmte-infrastructuur. Uit het commissiedebat Klimaat en Energie op 15 februari leidt Bouwend Nederland af dat er voldoende politiek draagvlak is voor de nieuwe Wet collectieve warmtevoorzieningen (Wcw).
Kwetsbare warmtemarkt
De huidige warmtemarkt heeft volgens Bouwend Nederland al een paar jaar onvoldoende kritische massa. Daarom is er geen realistische prognose af te geven voor de opschaling die volgens de duurzaamheidsdoelstellingen in 2030 nodig is. Zie artikel van oktober 2022.
Volgens Energie-Nederland, de brancheorganisatie van de (overwegend) private warmtebedrijven, worden door het besluit van minister Jetten veertig projecten stilgelegd of vertraagd. Het zou daarbij gaan om ruim 350.000 aansluitingen voor nieuwe en bestaande woningen, van een beperkt aantal warmtebedrijven. Ook de leden van Bouwend Nederland zien de laatste maanden vertraging optreden. Zij wisten overigens niet dat een dergelijk fors volume op projectbasis al in beeld was. Vanuit de langere termijn geredeneerd werd dat aspect van het bericht van Energie-Nederland daarom met enthousiasme ontvangen.
Minister Jetten houdt de moed erin
Tijdens het commissiedebat op 15 februari uitte minister Jetten zich optimistisch over de voortgang van de Wcw. Het wetsvoorstel bevindt zich in een afrondende fase. Hij herhaalde dat veel aandacht uitgaat naar het vergroten van de 'publieke realisatiekracht'. Verder gaf hij aan dat er een 'leidraad lopende projecten' komt die moet bijdragen aan continuïteit.
Netbeheer Nederland: positief
Zoals het ernaar uitziet gaan de netwerkbedrijven, publieke partijen dus, een belangrijke rol vervullen als (grootaandeelhouder van) integrale warmtebedrijven. Uit het nieuwsbericht op de website van hun brancheorganisatie Netbeheer Nederland blijkt dat ze positief zijn. En samenwerkingsgericht: om de warmtetransitie te versnellen, zijn volgens de netwerkbedrijven alle partijen nodig. Binnen de mogelijkheden die de nieuwe Wcw biedt, is dat ook de visie van Bouwend Nederland.
Energiecoöperaties: kansrijk
Op basis van het commissiedebat op 15 februari kunnen energiecoöperaties rekenen op veel politiek draagvlak. Waarbij minister Jetten aangaf te overwegen, deze eigendomsvariant op het gebied van financiën, expertise en wettelijke vrijstelling te ondersteunen. Een richting die Bouwend Nederland ondersteunt, onder meer vanwege de bewezen waarde van energiecoöperaties in Denemarken.
Bouwend Nederland: zoekt de dialoog
De ledengroep Warmte & Koude Infrastructuur (WKI), onderdeel van de vakgroep Ondergrondse Netwerken en Grondwaterbeheer van Bouwend Nederland, zoekt sinds medio 2022 actief de dialoog met alle partners in de warmteketen. Die dialoog krijgt steeds meer richting en inhoud. Maar de vraag die inmiddels opdoemt is: hoe komen we met deze dialoog naar een collectieve agenda?
Naar een collectieve agenda
Volgens Bouwend Nederland is een collectieve agenda nodig voor de herinrichting van de warmtesector. Met als uitgangspunt het scenario van publiek eigendom van de warmte-infrastructuur. De sector zou moeten toewerken naar een gezamenlijke innovatie-agenda die is gericht op opschaling en innovatie. Waar issues als samenwerking, scholing van technisch personeel, uniformiteit, verduurzaming, professioneel opdrachtgevers- en opdrachtnemerschap en evenwichtige risicoverdeling aan de orde komen. Issues die door de onzekerheid in de warmtemarkt jarenlang vooruit zijn geschoven. Bouwend Nederland verkent daarvoor het draagvlak bij andere brancheorganisaties.
Gerelateerd nieuws
Gemeenten hebben een regierol in de warmtetransitie. Ze stellen warmtekavels vast en wijzen een overwegend publiek warmtebedrijf aan voor de aanleg van een nieuw warmtenet. Dit warmtebedrijf schakelt de markt in voor de aanleg van een warmtenet. Om tot een goed onderbouwde uitvraag te komen, is het heel waardevol om vóór de aanbesteding met marktpartijen in gesprek te gaan. Een nieuwe handreiking biedt daarvoor duidelijke spelregels en praktische tips, juridisch getoetst en toepasbaar voor alle aanbestedende diensten.
Emissieloos werken krijgt internationaal inmiddels ruim de aandacht, zo bleek tijdens de Bauma in München. Daarbij valt op dat er meer en grotere elektrische machines leverbaar zijn dan tijdens voorgaande edities, en dat er in een veel breder perspectief gekeken wordt naar verduurzamingsopgaven.
De Emissievoorspeller van Topsector Logistiek is flink uitgebreid en verbeterd. Met de nieuwste functionaliteiten krijg je nog beter een betrouwbaar inzicht krijgen in de emissies en stikstofimpact van bouwprojecten. Je hoort er dinsdag 6 mei meer over tijdens een lunch-webinar.