Gezamenlijk voorstel boeren-, natuur- en ondernemersorganisaties om uit stikstofimpasse te komen
Dinsdag 25 mei 2021
"Om uit de stikstofimpasse te komen hebben Natuurmonumenten, Natuur & Milieu, LTO Nederland, VNO-NCW, MKB-Nederland en Bouwend Nederland afgelopen maanden de handen ineengeslagen. Samen doen zij een voorstel voor een aanpak die de vermindering van de uitstoot van stikstof stevig versnelt, de natuur versterkt, boeren toekomst biedt en die weer ruimte schept voor nieuwe economische ontwikkelingen." Dat schrijven de zes organisaties vanmorgen in een ingezonden artikel in het Financieele Dagblad (FD).
Bij mogelijke oplossingen voor de stikstofproblematiek betekent winst voor de één meestal verlies voor de ander, waardoor breed draagvlak tot op heden ontbreekt en de impasse voortduurt met alle gevolgen voor natuur en economie van dien. Daar willen we uit en dat kan met onze aanpak waar natuur en economie beiden beter van worden,’ aldus de organisaties.
Gebiedsgerichte aanpak
Het versnellingsvoorstel van de zes organisaties realiseert in 2030 een significant hogere stikstofreductie (40%) vanuit de gezamenlijke sectoren dan in de recente wetgeving is voorzien (26%) en met een extra versnelling in de eerste jaren. Ook komt er extra ontwikkelruimte (60 mol) om de economische ontwikkeling weer vlot te trekken en wordt er extra geïnvesteerd in herstel en versterking van de natuur. Essentieel in het plan is de gebiedsgerichte aanpak die de organisaties voorstellen. De stikstof-situatie verschilt immers per gebied en kan dus ook alleen lokaal worden opgelost, waarbij relevante spelers, zoals boeren en natuurbeheerders in het gebied, participeren in plaats van maatregelen van bovenaf opgelegd te krijgen. Uit onder andere de uitspraak van de Raad van State is verder gebleken dat juridische zekerheid van een nieuwe aanpak cruciaal is. In de nieuwe aanpak worden de reductiedoelen daarom juridisch verankerd en wordt de voortgang van het programma continu gemeten. Indien nodig kan het Rijk bijsturen, op basis van de tweejaarlijkse evaluatie.
Investeringsprogramma
De nieuwe aanpak vraagt financiële ondersteuning van met name boeren voor innovatie, natuur-inclusieve landbouw, agrarisch natuurbeheer, bijvoorbeeld vrijwillige verplaatsing naar toekomstbestendige locaties of vrijwillig stoppen. Ook het herstel en de versterking van de natuur vraagt om meer middelen dan tot nog toe is voorzien. Tot 2030 is jaarlijks €1,7 miljard aan investeringen nodig om alle doelen te behalen zo hebben de organisaties berekend. "Dit is in het algemeen belang en de kosten van niets doen zijn bovendien op de lange termijn vele malen hoger", aldus de briefschrijvers. "Nu al gaan bijvoorbeeld miljarden aan nieuwe duurzame investeringen aan ons land voorbij. Ook dreigen allerlei noodzakelijke ontwikkelingen (van infrastructuur tot wonen en de energietransitie) te sneuvelen."
Vervolg
De organisaties vragen de politiek mee te doen en de aanpak verder uit te werken. Ook adviseren ze het demissionaire kabinet het plan voor te leggen aan de Raad van State en het Planbureau voor de Leefomgeving. Lees hier de aanpak op hoofdlijnen.
Voorstel
We merken dat er veel vraag is naar de uitwerking van het voorstel. Die is hier te vinden.
Gerelateerd nieuws
Vandaag presenteerden LTO Nederland, de jonge boeren en tuinders (NAJK), provincies (IPO), gemeenten (VNG) en waterschappen (UvW) een stikstofplan met daarin een aantal stappen in de goede richting. Het is onvoldoende: om vergunningen te kunnen verlenen is het noodzakelijk dat op korte termijn stevige juridisch geborgde stikstofemissiereductie plaatsvindt. Het is goed dat de initiatiefnemers spreken over wettelijk vast te leggen sancties als de emissienormen in 2030 en 2035 niet gehaald worden, zoals vergunningen intrekken en korting van dierrechten. Toch is het plan nog onvoldoende om Nederland van het slot te halen. Het is bovendien nog onduidelijk wat die normen inhouden. Dat concluderen VNO-NCW, Natuurmonumenten, Bouwend Nederland en Natuur & Milieu.
We zijn positief over het initiatiefwetsvoorstel dat NSC deze week indient in de Tweede Kamer. Samen met VNO-NCW, Natuur & Milieu en Natuurmonumenten zien we dit voorstel als een belangrijke stap in het doorbreken van de langdurige stikstofimpasse. De voorgestelde wet geeft richting aan een structurele oplossing en biedt eindelijk het broodnodige perspectief voor boeren, bouwers, ondernemers én de natuur.
Ondanks brede kritiek wil het kabinet een ondergrens voor stikstofberekeningen invoeren. Deze aanpassing is volstrekt geen oplossing en vergroot het probleem juist. De enige uitweg uit het stikstofprobleem is het verlagen van de uitstoot, daar moet de focus op, zeggen VNO-NCW, Natuurmonumenten, Bouwend Nederland en Natuur & Milieu. De organisaties roepen kabinet en Tweede Kamer op snel met een pakket te komen dat voor stikstofreductie zorgt.