Graniet, groen en groots: JBN-excursie naar een Noorse steengroeve

De Bremanger Quarry, gelegen aan de westkust van Noorwegen, is niet zomaar een steengroeve. Jaarlijks wordt hier zo'n vijf miljoen ton steen gewonnen en verscheept, vooral naar de haven van Amsterdam. Wat deze locatie echt bijzonder maakt, is haar essentiële rol in de Nederlandse infrastructuur. Het gros van al het asfalt in Nederland bevat toeslagmateriaal uit deze groeve. Groevemanager Mark Morfoot vertelde dat er nog voor zeker vijftig jaar steen gewonnen kan worden.

Duurzaam winnen op industriële schaal

De steengroeve, in handen van Bontrup, staat bekend als de 'Groene Groeve'. Die naam komt niet uit de lucht vallen: de volledige bedrijfsvoering is ingericht op duurzaamheid. Zo worden stenen op een energieneutrale manier gebroken en worden logistieke processen geoptimaliseerd om de impact op het landschap tot een minimum te beperken. De groeve is vanaf het water slechts deels zichtbaar, alleen de 'bergen stenen' en de aanmeerlocatie voor schepen zijn te zien. De groeve zelf ligt bovenop een berg, omringd door bos. Daarnaast is de groeve aangewezen als toekomstig knooppunt voor hernieuwbare energie, met plannen voor een zogeheten Pumped Hydro Storage-installatie. Dat is een vorm van energieopslag waarbij water naar een hoger gelegen reservoir wordt gepompt op momenten van energieoverschot. Wanneer er vraag is naar stroom, wordt het water weer naar beneden geleid langs turbines om elektriciteit op te wekken. Het systeem fungeert zo als een grote 'batterij' voor hernieuwbare energie. 

'Niet te bevatten'

De rondleiding bood JBN'ers inzicht in het volledige proces: van het winnen van het granietachtige gesteente tot aan de verwerkingsinstallaties en de indrukwekkende logistieke keten richting Nederland. "Het is bijna niet te bevatten dat dit materiaal wordt verwerkt in het asfalt van de wegen waar wij dagelijks overheen rijden", aldus een van de deelnemers. Al het werk dat wordt verzet, van het opblazen van de toplaag van de groeve, tot het beladen van de schepen, gebeurt met nog geen vijftig mensen. 

'Elke week één à twee schepen naar Nederland'

Zodra het toeslagmateriaal uit de Bremanger Quarry aankomt in de Amsterdamse haven, wordt het gelost in gespecialiseerde bulkterminals en opgeslagen voor verdere verwerking. Van daaruit vindt transport plaats naar asfaltcentrales in de regio, waar het granietachtige materiaal wordt gesorteerd en verwerkt tot hoogwaardige asfaltmengsels. Hierbij wordt het vaak gecombineerd met gerecycled asfalt, waarmee Nederland inmiddels koploper is. Zo komt het eindproduct, oftewel het asfalt waarmee onze wegen worden aangelegd of onderhouden, tot stand. Deze aanpak past bij de groeiende aandacht voor circulariteit in de sector. Zo draagt Noors gesteente direct bij aan de toekomst van onze infrastructuur.

Indrukwekkend en inspirerend

Voor velen was het bezoek een eyeopener. Niet alleen vanwege de schaal en techniek, maar ook door het duurzame karakter van de operatie. "De combinatie van techniek, duurzaamheid en hoe de logistiek is ingeregeld, maakt deze groeve tot een indrukwekkende operatie", zegt Kirsten Notenbomer, secretaris van Jong Bouwend Nederland regio Noord. "De JBN'ers waren stuk voor stuk onder de indruk van wat ze hier gezien hebben. Dit is precies het soort ervaring dat inspireert en aanzet tot nadenken."

Meerdaagse excursie

Het bezoek aan de steengroeve was onderdeel van een meerdaagse excursie naar Noorwegen, op uitnodiging van Van der Wiel Drachten en Bontrup, waarbij onder andere Florø (waar de Bremanger Quarry in de buurt ligt) en Bergen werden bezocht. In beide plaatsen was ruimte in het programma voor gezamenlijke activiteiten, maar ook ontmoeting en verbinding tussen de JBN'ers uit Groningen, Drenthe en Friesland.

Nog geen lid van Jong Bouwend Nederland?

Lijkt het je leuk om ook eens aanwezig te zijn bij een bijeenkomst van JBN? Laat het weten via Kirsten Notenbomer. JBN is onze jongerentak voor managers, DGA's en bestuurders onder de veertig. Iedereen onder die leeftijd kan lid worden van JBN om zo kennis uit te wisselen, te netwerken, workshops of een masterclass te volgen, maar ook om mee te gaan met een toffe excursie. Als JBN willen we de komende jaren de stem van de jongere generatie binnen de bouw- en infrasector laten horen. JBN kost slechts honderd euro voor een heel jaar.