Kiezer in Randstad zoekt ander huis dan provinciebestuurders willen bouwen
Vrijdag 10 maart 2023
Kiezers in Noord- en Zuid-Holland en Utrecht zoeken andersoortige woningen dan de bestuurders van diezelfde provincies willen bouwen. Dat blijkt uit onderzoek dat brancheorganisatie Bouwend Nederland heeft laten uitvoeren in aanloop naar de Provinciale Statenverkiezingen op 15 maart. Ook brachten we de situatie in andere provincies in kaart en schetsten een overkoepelend beeld. Alle rapporten kunnen onderaan dit bericht worden gedownload.
Joep Rats op BNR Nieuwsradio
- Op 10 maart om 07:15 uur gaf Joep Rats op BNR Nieuwsradio een toelichting op onze rapporten: "Luister naar de wensen van woningzoekers. Blijf binnenstedelijk bouwen, maar ook huizen met een tuin aan de randen van de stad. Dit gaat sneller. Blijf niet alleen bestuurlijk denken blijf bij de uitvoering in gesprek met de sector.
Veel inwoners in de Randstad willen graag verhuizen naar een nieuwbouwhuis met tuin aan de rand van hun stad of dorp. Provinciebestuurders maken echter vooral plannen voor appartementencomplexen in (binnen)steden. ‘Ze durven niet aan de groene randen te komen, terwijl je daar heel goed natuurinclusief kunt bouwen. De biodiversiteit neemt dan toe’, benadrukt Jan Overtoom, regiomanager van Bouwend Nederland in Noord-Holland en Utrecht. ‘Hoog tijd dat we hierop inzetten, nu driekwart van de inwoners van de Randstad ontevreden is over het huidige woningaanbod.’
Bouwend Nederland, brancheorganisatie voor ontwikkelaars en bouwers, heeft per provincie door Invior onderzoek laten doen naar de voorkeuren van kiezers en bestuurders. Daarnaast heeft het Economisch Instituut voor de Bouw (EIB) op verzoek van Bouwend Nederland per provincie onderzocht waar de grootste uitdagingen voor de bouw liggen.
Noord-Holland: een ‘straatje erbij’ levert 35.000 woningen op
Kleinschalige bouwprojecten aan de randen van steden en dorpen kunnen veel betekenen voor de woningkrapte, stelt het (EIB). Zo’n ‘straatje erbij’ vraagt bovendien relatief weinig investeringen in (nieuwe) uitvalswegen en ov-verbindingen. In Noord-Holland kunnen op deze manier gemakkelijk 35.000 nieuwe woningen gebouwd worden, zegt Overtoom. Het voordeel hiervan is dat kleine kernen worden versterkt en de infrastructuur er al ligt. Scholen krijgen meer aanwas en winkels meer klandizie en daarnaast leidt dit tot meer sociale cohesie in bestaande buurten. ‘Belangrijk is wel dat gemeenten niet roomser willen zijn dan de paus. Ze stellen soms eisen die strenger zijn dan het Bouwbesluit. Dat zorgt onnodig voor vertraging en hogere kosten.’
Zuid-Holland: blinde vlek voor krapte op het energienet
Hessel Heins-Wunderle, regiomanager van Bouwend Nederland in Zuid-Holland, verbaast zich over de ‘blinde vlek’ van Zuid-Hollandse provinciebestuurders voor de krapte op het energienet. ‘Landelijk zien vrijwel alle provinciebestuurders de netcapaciteit als een groot risico voor nieuwbouw. In Zuid-Holland verwachten bestuurders dat dit maar beperkt belemmeringen voor woningbouw oplevert, blijkt uit ons onderzoek. Maar nu al moeten mensen weken of zelfs maanden langer wachten op de oplevering van hun nieuwbouwhuis omdat ze nog geen stroomaansluiting hebben. En dat juist in een provincie die de meeste nieuwbouw van alle provincies wil realiseren.’
Utrecht: kiezers vinden dat piekbelasters snel weg moeten
De inwoners van de provincie Utrecht vinden dat piekbelasters –bedrijven die veel stikstof uitstoten – snel uitgekocht moeten worden, desnoods gedwongen. Bestuurders zetten juist in op vrijwillige uitkoop. Overtoom: ‘Ook hier zie je een kloof tussen burger en politicus. Voor burgers staat woningbouw op 1 gevolgd doornatuur en water, terwijl bestuurders bedrijventerreinen en landbouw in hun top-3 hebben.’
Landelijk beeld: veel bouwplannen zijn boterzacht
Nederland ligt nog onvoldoende op koers om de ambitie van minister De Jonge – 900.000 nieuwe woningen voor 2030 – waar te maken. Dat komt deels door de focus van bestuurders op binnenstedelijke ontwikkeling die lang duurt, complexer en veel duurder is dan nieuwbouw aan de randen. Van de plannen die er liggen, is bovendien slechts 35 procent ‘hard’. Dat wil zeggen dat er al een goedgekeurd bestemmingsplan ligt. De stikstofimpasse en de nadruk op betaalbaarheid bemoeilijken de woningbouwopgave. Bouwend Nederland roept gemeenten en provincies op om bij de uitwerking van de provinciale woondeals samen met bouwers en ontwikkelaars te zorgen voor voldoende harde, uitvoerbare bouwplannen om zo de afgesproken aantallen woningen te kunnen realiseren. En stel hierbij geen extra eisen aan nieuwbouw die strenger zijn dan de wet. Dat gebeurt nu vaak wel, bijvoorbeeld op het gebied van bouwmaterialen, ontwerp of milieu-eisen.
Samenwerking provincie en bouw optimaliseren
Provincies moeten belangrijke keuzes maken over duurzaamheid, energie, woningbouw, bereikbaarheid, natuur en stikstof. De bouwsector is altijd nodig om de provinciale bouwambities te realiseren. Benieuwd hoe Bouwend Nederland de samenwerking wil optimaliseren, lees hier onze inzet op hoofdlijnen.
Beeld in alle provincies
Noord Nederland
Veel noordelijke woningbouwplannen nog in ideeënfase
Friesland
Groningen
Drenthe
Midden Nederland
Kiezer in Midden-Nederland zoekt ander huis dan provinciebestuurders willen bouwen
Randstad
Kiezer in Randstad zoekt ander huis dan provinciebestuurders willen bouwen
Noord-Holland
Utrecht
Zuid-Holland
Zuid Nederland
Inwoners Noord-Brabant en Limburg willen huis met tuin, provincie plant hoogbouw in centrum
Overleg over woningbouw in Zeeland voorbeeld voor hele land
Gerelateerd nieuws
Om aan de grote vraag naar woningen te voldoen moeten er in de komende jaren honderdduizenden woningen bij worden gebouwd. Daarmee staan gemeenten en provincies voor een enorme opgave. In Breda werkten de gemeente en bouwpartners Maas-Jacobs Groep en Nederlandse Bouw Unie (NBU) intensief samen tijdens de voorbereidingen van Blossem. In 100 dagen stelden zij samen een gebiedsperspectief op, na nog eens 6 maanden lag er een ontwikkelvisie voor 615 nieuwe woningen.
Voor het verrekenen van prijswijzigingen tijdens de uitvoering van een project is in 1991 de Risicoregeling Woning- en Utiliteitsbouw 1991 (RWU 1991) opgesteld. De Commissie Risicoregeling Woning- en Utiliteitsbouw heeft besloten om per 2025 te stoppen met de RWU-index 1991.
Het Ruimtelijk Voorstel van de Provincie Zuid-Holland maakt bouwen van betaalbare woningen in Zuid-Holland verder onhaalbaar. Bouwend Nederland vindt het beleid onverstandig en onrealistisch.