Stille roof op Mobiliteitsfonds legt Nederland stil
Vrijdag 20 juni 2025
De bereikbaarheid van Nederland staat onder druk. Terwijl het land groeit, in bevolking én economie, blijven investeringen in infrastructuur achter. Samen met TLN en ANWB luiden we de noodklok: het Mobiliteitsfonds, ooit bedoeld als stabiele financiering voor onderhoud en uitbreiding van onze infrastructuur, wordt systematisch uitgehold. Dat heeft gevolgen die niemand kan negeren.
Het Mobiliteitsfonds werd juist opgericht om Nederland in beweging te houden met langetermijninvesteringen in wegen, vaarwegen en spoor. In de praktijk is het fonds een speelbal geworden van politieke keuzes. Budgetten worden verschoven, prijsstijgingen niet gecompenseerd, en geld wordt weggetrokken voor andere overheidsdossiers. "Investeren in bereikbaarheid betaalt zich dubbel en dwars terug: in economische groei, minder files, lagere kosten, minder uitstoot en meer veiligheid op de weg. Uitstel maakt alles duurder en ingewikkelder. Geen actie nu betekent straks een veel hogere rekening en dat is zonde van het belastinggeld", stelt Elisabeth Post, bestuursvoorzitter van TLN.
Noodrem ingetrapt
In 2024 werd voor €4 miljard aan aanlegprojecten gepauzeerd, inclusief veertien weg- en drie vaarwegprojecten. Een bedrag van €2 miljard werd tot 2036 onttrokken aan het fonds voor een algemene rijksdekkingsopgave. Daarbovenop kwamen nog eens €1,8 miljard aan tegenvallers door prijsstijgingen, zonder compensatie. Ook dit jaar is de trend niet gekeerd: vijf extra projecten liggen stil door stikstofproblemen en gebrek aan bouwcapaciteit. Ondertussen wordt jaarlijks €168 miljoen afgeroomd voor andere beleidsterreinen, zoals Toeslagen en Onderwijs. Een extra klap: voor €2,1 miljard wordt geen inflatiecorrectie toegepast, een stille korting die direct ten koste gaat van de uitvoerbaarheid van projecten.
Meer nodig dan onderhoud alleen
Hoewel de recente politieke aandacht voor onderhoud van bruggen, viaducten en wegen als positief wordt ervaren, mag dat niet afleiden van de noodzaak tot nieuwe aanleg. "Veilige en economisch renderende infrastructuur vraagt om tijdig onderhoud en nieuwe aanleg. Het Mobiliteitsfonds wordt helaas niet goed ingezet voor onze infra, maar voor politieke noodverbandjes. De 'grootste instandhoudingsopgave ooit', zoals de koning het benoemde, verdient een daarbij passend budget", aldus Arno Visser, onze voorzitter.
Plannen liggen klaar maar het geld ontbreekt
Marga de Jager, bestuursvoorzitter van de ANWB, wijst op de toenemende druk op het bestaande wegennet en het belang van uitvoerbare plannen: "De vraag naar mobiliteit groeit onverminderd door, maar het Mobiliteitsfonds biedt onvoldoende budget. De wegen moeten goed onderhouden kunnen worden, maar we moeten ook geld hebben voor uitvoeren van de plannen die op dit moment op de plank liggen, zoals de projecten op de A58 Breda–Tilburg en de A1/A28 bij Knooppunt Hoevelaken."
Oproep aan Den Haag
TLN, Bouwend Nederland en ANWB doen een duidelijke oproep aan het nieuwe kabinet: stop de kaalslag van het Mobiliteitsfonds en herstel het fonds naar een realistisch en toekomstgericht niveau, inclusief prijsbijstelling. Alleen dan kunnen uitgestelde projecten van start zodra de stikstofruimte het toelaat. Want zonder robuuste infrastructuur, komt Nederland letterlijk en figuurlijk tot stilstand.
Gerelateerd nieuws
Nederland staat voor de grootste instandhoudingsopgave ooit. Bruggen, tunnels, sluizen en wegen zijn massaal aan het einde van hun levensduur. Storingen, afsluitingen en vertragingen nemen toe, en zonder actie komt de veiligheid én de economie in gevaar. Daarom heeft Rijkswaterstaat voor het eerst een Meerjarenplan Instandhouding (2025–2030) opgesteld. Een belangrijke stap richting meer transparantie, betere samenwerking en het aanpakken van achterstallig onderhoud. Maar het laat ook iets anders zien: we zitten in de gevarenzone.
Afgelopen najaar trapten we af met de allereerste JBN Denktank over ketensamenwerking in de infrasector. Een groep jonge professionals boog zich over de vraag hoe we de samenwerking in de keten eerlijker, opener en menselijker kunnen maken. Het resultaat? Een frisse blik op samenwerken, gepresenteerd op InfraTech begin dit jaar. De eerste stap is gezet en smaakt naar meer. Daarom geven we dit een vervolg en starten we nieuwe denktanks.
Zo'n 5.000 kleine, middelgrote en grote bruggen, een twintigtal tunnels en 88 sluizen van Rijkswaterstaat uit de jaren vijftig zestig en zeventig van de vorige eeuw zijn de komende jaren toe aan groot onderhoud of vernieuwing. Om dat zo goed mogelijk voor elkaar te krijgen werken Rijkswaterstaat en Bouwend Nederland, Techniek Nederland, NLingenieurs, MKB Infra en de Vereniging van Waterbouwers pre-concurrentieel samen in het Platform Vervanging & Renovatie (PVR). Op woensdag 21 mei 2025 deelde het platform in een achterbanbijeenkomst de voortgang.