Verminderd optimisme bouwers houdt aan
Zondag 25 juni 2023
De EIB Monitor Bouwketen voorjaar 2023 laat een gemengd beeld zien in de bouwketen als het gaat om hun verwachtingen voor de rest van 2023. Indicatoren voor de bouwketen blijven ongeveer op hetzelfde niveau als een half jaar geleden, toen er voor het eerst in jaren sprake was van verminderd optimisme. Bij bouwers en ingenieurs blijven indicatoren gelijk of dalen. Installatiebedrijven blijven positief gestemd, en verwachtingen van architecten namen af.
Het Economisch Instituut voor de Bouw heeft de Monitor Bouwketen voorjaar 2023 uitgevoerd in opdracht van de Branchevereniging Nederlandse Architectenbureaus, Bouwend Nederland, Koninklijke NLingenieurs en Techniek Nederland. Het veldwerk van het onderzoek heeft gelopen in de periode maart-mei 2023.
Conjunctuur per schakel in de bouwketen
Bouwbedrijven
De bouwbedrijven zien de gemiddelde werkvoorraad ten opzichte van een half jaar geleden met 0,3 maand toenemen en uitkomen op 10,7 maanden werk. Per saldo verwacht ongeveer 5% van de bouwbedrijven personeel aan te nemen, tegenover 7% in november. De omzetverwachting is per saldo zo goed als neutraal; ongeveer 19% verwacht een toename, terwijl 17% een afname verwacht.
Architectenbureaus
De gemiddelde werkvoorraad is ten opzichte van de najaarsmeting 2022 gelijk gebleven op 4,7 maanden. De verwachtingen rondom de omzet en personeel zijn negatief; ruim 40% van de bureaus verwacht een afname van de omzet in het vierde kwartaal (16% verwacht een hogere omzet). Ongeveer 10% van de bureaus verwacht in de komende maanden een krimp van het personeelsbestand, 6% een uitbreiding.
Ingenieursbureaus
Ook bij de ingenieursbureaus is de gemiddelde werkvoorraad met 6,5 maanden onveranderd ten opzichte van de voorgaande meting. De omzetverwachting is ook nagenoeg onveranderd; per saldo verwacht ongeveer 35% van de ingenieursbureaus een hogere omzet in de komende maanden. De verwachting omtrent het personeelsbestand is minder positief. per saldo verwacht 12% van de bureaus een uitbreiding van het personeelsbestand, in de vorige meting is dat 22%.
Installatiebedrijven
Na een daling van 2 maanden in de najaarsmeting, steeg de gemiddelde werkvoorraad bij installatiebedrijven met 0,7 maand naar 11,2 maanden werk. Bijna 90% van de bedrijven verwacht het personeelsbestand uit te breiden, terwijl 5% een kleiner bestand verwacht. Per saldo verwacht ruim de helft van de installateurs een stijging van de omzet.
Over Monitor Bouwketen
Monitor Bouwketen is een gezamenlijk initiatief van de brancheverenigingen in de bouwketen: de Branchevereniging Nederlandse Architectenbureaus, Bouwend Nederland, NLingenieurs en Techniek Nederland. De bouwketen beslaat circa 5% van het bruto binnenlands product (bbp) en is goed voor 450.000 arbeidsjaren aan werk in Nederland. De Monitor Bouwketen is gebaseerd op de gegevens van ongeveer 1.500 bedrijven en verschijnt twee keer per jaar.
Gerelateerd nieuws
In de infrasector staat gemiddeld 25% van de gerealiseerde omzet open aan vorderingen. De tijd tussen het moment dat de kosten worden gemaakt en de ondernemer deze betaald krijgt, legt een fors beslag op de liquiditeit. En daarmee wordt het ook een rem op investeringen en de snelheid van betalen aan de ketenpartners. De alternatieve betalingsregeling biedt hiervoor een oplossing. Logisch dus dat hier veel animo voor is.
De raadplegingen voor een herziening van de Europese Aanbestedingsrichtlijn zijn begonnen. De Europese Commissie geeft zelf al een schot voor de boeg met haar beleid om de administratieve lasten voor bedrijven en overheden fors te verlagen. Op het Aanbestedingscongres 2025, waar ruim 70 publieke opdrachtgevers en ondernemers bijeen kwamen, klonk duidelijk door dat daar grote behoefte aan is.
De krapte op de arbeidsmarkt is groot. Er moet efficiënter worden gewerkt en dat vraagt om een andere samenstelling van opdrachten. Het Rijksvastgoedbedrijf heeft een nieuw soort contract in voorbereiding: het geïntegreerd instandhoudingscontract (GIC). Al het onderhoud dat in een vastgoedcomplex moet plaatsvinden wordt ondergebracht in een enkel contract bij een enkele marktpartij.