Voor familiebedrijf Den Dubbelden bleek haastige spoed juist hartstikke goed

Eerst HAVO, dan HTS Bouwkunde en dan aan de slag in het familiebedrijf dat zijn opa in 1938 had opgericht; Jan Willem den Dubbelden had het als tiener al precies uitgestippeld. Hij wilde het bedrijf van zijn vader overnemen en dit was de kortste route naar dat doel. Na de HTS wilde hij niet eerst nog bij andere bedrijven in de keuken kijken, dat was zonde van de tijd. "Ik had haast, ik was immers ‘al’ 22 toen ik klaar was met mijn studie", zegt de huidige directeur van aannemersbedrijf Den Dubbelden. In 1996 nam hij het bedrijf over, op zijn 26e. "Dat vond ik toen al oud zat, maar achteraf gezien is het natuurlijk veel te jong." Spijt van die jeugdige dadendrang heeft hij echter niet, niet in de laatste plaats omdat hij in die beginperiode veel aan zijn vader heeft gehad. De acht jaar waarin ze samenwerkten, was een heel inspirerende en leerzame tijd. "Na het werk, als iedereen weg was, namen we met de voeten op tafel de dag door. Dan ging het bijvoorbeeld over hoe de omgang met personeel, klanten, onderaannemers enzovoorts. Dingen die je nog moet leren als je jong in een bedrijf komt, want van school krijg je ze niet mee."

Blijven werken aan een veilige sfeer

Van die momenten met zijn vader heeft hij nog altijd veel plezier, en zijn medewerkers ook. "Als oud familiebedrijf heb je het voorrecht dat mensen vaak lang bij je blijven werken. Dat betekent wel dat je heel bewust bezig moet zijn met aantrekken van jonge mensen. En die moet je vervolgens begeleiden. Ze hebben namelijk allemaal een relevante opleiding, maar ze moeten nog leren over de communicatie en omgang met klanten en collega’s. We hameren erop dat je zegt wat je doet en doet wat je zegt. Zodra je daar niet aan kunt voldoen, moet je daar open en eerlijk over praten. Als werkgever moet je zorgen voor een veilige omgeving waarin dat kan; lage drempels en een open sfeer waarin mensen zich vrij voelen om dingen te zeggen."Volgens Jan Willem heeft die veilige sfeer altijd wel in de cultuur van het bedrijf gezeten. Evengoed is het iets waar hij bewust mee bezig is. Zo worden maatschappij-brede thema’s als inclusiviteit onderdeel van de VCA toolbox gemaakt. De medewerkers praten dan over hoe ze met elkaar omgaan. Wat zeg je wel tegen elkaar en wat niet? Wat is pesten, wat is negeren, wat zijn foute grapjes? "Plagen mag natuurlijk, we zijn wel een bouwbedrijf. Maar dat neemt niet weg dat je het wel samen kunt hebben over wanneer je over iemands grens heengaat. In de bouw is het niet heel gebruikelijk om over deze dingen te praten, maar ik merk dat het veel positieve energie geeft als je het wél doet. En het is ook niet iets ingewikkelds, je hoeft het niet eens altijd eens te worden met elkaar. Alleen al door het erover te hebben, zet je mensen aan het denken en dat draagt bij aan een werkomgeving waarin ze zich veilig voelen."

Vernieuwingen met impact

Het is best een verfrissende wind in een sector die zijn innovatiekracht vooral op technische aspecten richt. Maar bij aannemersbedrijf Den Dubbelden is bij vernieuwing altijd al wat breder gekeken, en zeker sinds de jaren negentig toen Jan Willem in het bedrijf kwam. "Mijn vader gaf me de ruimte om vernieuwingen door te voeren en veranderingen aan te brengen, en hij gaf me daarmee ook de gelegenheid om fouten te maken. Heel knap van hem. Natuurlijk moest ik hem wel overtuigen, maar hij zei dan als jij denkt dat het nuttig en goed is, doe het dan maar." Automatisering was een van de eerste dingen die werden opgepakt. Ook werd overgestapt op vier-wekelijkse salarisbetaling per bank in plaats van het wekelijkse loonzakje. En de werktijden werden aangepast. "Die waren erg gericht op particulieren en die wilden niet dat we al om 7 uur op de stoep stonden. Op de bouwplaatsen was het dan weer wel gebruikelijk om vroeg te beginnen en eerder te stoppen, en omdat we dat werk steeds meer gingen doen, zijn we die tijden gaan volgen." Misschien was het een vooruitziende blik, want sinds de financiële crisis werkt Den Dubbelden vrijwel uitsluitend voor de zakelijke markt. "In die tijd had iedereen te maken met teruglopende omzetten. Grote valkuil is dat je dan álles gaat aanpakken, ook werk waar je misschien helemaal niet zo veel ervaring mee hebt. Wij hebben toen de beslissing genomen om ons te gaan specialiseren en focussen op dingen die we leuk vinden en goed kunnen."

Georganiseerde denk- en innovatiekracht 

De ruimte die Jan Willem altijd van zijn vader kreeg om nieuwe ideeën naar voren te brengen, wil hij graag ook aan zijn medewerkers geven. "Het is zonde als je jonge mensen binnenhaalt en je laat ze vervolgens klakkeloos overnemen hoe we hier werken. Het heeft juist heel veel potentie als je ze aanmoedigt om met ideeën te komen en ze de ruimte geeft om ermee te experimenteren." Voor hem als zoon van de baas was dat destijds natuurlijk veel gemakkelijker, hij realiseerde zich dat hij daar voor zijn medewerkers iets voor moest bedenken en organiseren. Sinds een aantal jaren heeft het bouwbedrijf een innovatieteam waarin medewerkers zitten die het leuk vinden om met vernieuwing bezig te zijn. "Ze zitten maandelijks bij elkaar om te brainstormen over wat voor ontwikkelingen er op ons afkomen en hoe we daar mee kunnen omgaan, over hoe je dingen beter en efficiënter kunt maken en wat ze daarvoor nodig hebben. Ik krijg daar dan een presentatie van." Een van de dingen die dat heeft opgeleverd, is dat er opnieuw naar de werktijden wordt gekeken. Is het wel nodig om zo vroeg te beginnen? Kunnen we daar niet flexibeler mee omgaan? "Je moet er natuurlijk wel doordacht mee omgaan want het heeft consequenties, maar zeker als je daardoor veel makkelijker aan gemotiveerde mensen kunt komen, waarom zou je dat dan niet doen?"

Opvolging

Jan Willem den Dubbelden ziet het als zijn taak als directeur om de circa 30 à 35 vaste medewerkers zodanig te coachen dat ze op de beste plek zitten in het bedrijf. Niet alleen het bedrijf en de medewerkers hebben daar baat bij, maar ook hijzelf. "Ik ben 52 jaar en dit is al 26 jaar mijn bedrijf. Ik moet mezelf wel alert houden voor vernieuwing en ontwikkeling. Ook daarom probeer ik meer ruimte te geven aan de volgende generatie." Zoals hij het nu doet, denkt hij het nog lang te kunnen volhouden. "Ik weet nog niet hoe lang ik doorga, maar ik vind het nog heel leuk om mee bezig te zijn." Evengoed komt er een moment dat hij er mee stopt. Of één van de kinderen het familiebedrijf dan gaat overnemen, is de vraag. "Mijn vader heeft mij nooit druk opgelegd en dat leg ik mijn kinderen ook niet op. Ze moeten doen wat bij ze past en waar ze energie van krijgen." Dat het in de familie blijft, vindt hij ook minder relevant dan dat het bedrijf zélf blijft bestaan. "Ook dáárom zorg ik dat ik goede mensen om me heen heb in het bedrijf. Dan kan het voortbestaan en zich blijven ontwikkelen. En of het dan één van de kinderen is die het voorzet of dat de familie alleen een eigendomssituatie heeft, dat is allemaal nu nog niet zo relevant. De kinderen zijn nog te jong om daar mee bezig te zijn. Ik heb wel gezegd dat, als ze interesse zouden hebben om het over te nemen, ze dat in ieder geval niet moeten doen als ze nog maar 26 zijn!"