We gingen op werkbezoek naar een elektriciteitsstation
Dinsdag 2 december 2025
Samen met woningcorporaties, installateurs en netbeheerders gingen we op werkbezoek in Alphen aan den Rijn. In een uitgebreid elektriciteitsstation en een toekomstige nieuwbouwwijk werd duidelijk waarom netcongestie een van de grootste obstakels is voor de bouw en infra. Hoe kun je bouwen als je geen aansluiting krijgt op het stroomnet?
De rondleiding begon bij onderstation Alphen West. Binnen zie je meters hoge schakelkasten, kilometers kabel en transformatoren die met een zacht gezoem de stroom omzetten. "Het is bouwen op een postzegel," legt de projectleider uit. Dat is letterlijk zo: het station is gebouwd op een oude parkeerplaats.
Omdat de ruimte zo beperkt is, koos netbeheerder Alliander voor een gestapeld ontwerp. Twee modulaire stations zijn samengevoegd tot één compact gebouw met twee verdiepingen. Het resultaat: 44 nieuwe aansluitpunten voor het regionale distributienet.
Tienduizend nieuwe woningen, en dan?
Alleen al in Alphen aan den Rijn komen de komende tien jaar 10.000 nieuwe woningen bij. Daarnaast elektrificeren bedrijven, rijden steeds meer mensen elektrisch en komen er massaal zonnepanelen en warmtepompen bij. Zonder uitbreiding van stations zoals Alphen West komt de energievoorziening voor 200.000 inwoners in vijf gemeenten in de knel. Ook laat het zien hoezeer verdere uitbreiding van het stroomnet de woningbouw bemoeilijkt. Voor een groot deel van de bouw van een nieuwe woonwijk in de Gnephoekpolder is een nieuw onderstation, vele kilometers aan kabels en tientallen nieuwe transformatorhuisjes nodig.
Zonder stroomaansluiting geen nieuwe woonwijk
Die nieuwe infrastructuur moet er eerst zijn voordat er gebouwd kan worden. Onze algemeen directeur Lennard Heij vatte het samen: "De bouw- en infrasector wil het woningtekort oplossen, de energietransitie mogelijk maken en de grootste onderhoudsopgave aan onze infra ooit klaren. Bouwers lopen vast op het volle stroomnet."
Verduurzamen lukt niet door netcongestie
We horen het steeds vaker: projecten die vertraging oplopen omdat er geen aansluiting mogelijk is. Maar ook bouwers die willen verduurzamen maar dat niet kunnen omdat het lokale net vol zit. Het probleem zit hem in drie dingen: vergunningen voor hoogspanningsstations duren jaren, het stikstofslot blokkeert, en er is onduidelijkheid over waar verdeelstations moeten komen. Lees hier onze inzet richting de Tweede Kamer bij het debat over netcongestie.
Samenwerking met Netbeheer Nederland, Aedes en Techniek Nederland
Het werkbezoek draaide ook om oplossingen. We werken samen met netbeheerders, wooncorporaties en installateurs in de Taskforce Elektra. Ook stelden we ontwerpprincipes op voor netbewust bouwen zodat ook in de ontwerpfase kan worden rekening gehouden met netcongestie.
Meer nodig van de politiek
Eén op de drie straten in Nederland gaat open om het elektriciteitsnet te verzwaren. Zonder die verzwaring kunnen we die 100.000 woningen per jaar simpelweg niet bouwen. Het werkbezoek maakte duidelijk: dit is een gezamenlijke opgave. Om deze klus te klaren is naast samenwerking ook nodig dat er meer nodig is van de politiek: snellere vergunningverlening, stikstofruimte en duidelijkheid over waar nieuwe stations kunnen komen.