Woningbouw krijgt weer te lage prioriteit bij netcongestie
Vrijdag 12 december 2025
Nederland staat voor een ongekende woningbouwopgave, maar door toenemende netcongestie vallen woningbouwprojecten stil. Desondanks oordeelt de ACM vandaag weer dat woningbouw geen voorrang krijgt op het stroomnet. Hoe kunnen we de woningbouwambities waarmaken als netcongestie roet in het eten blijft gooien?
Onze sector kan juist een belangrijke rol spelen bij het slimmer benutten van het elektriciteitsnet. Door netbewuste nieuwbouw, slimme energieconcepten en betere afspraken over hoe, wanneer en onder welke voorwaarden projecten worden aangesloten, kan de woningbouw versneld worden zonder het stroomnet te overbelasten. Netbewuste nieuwbouw werkt feitelijk als een 'congestieverzachter' en zou daarom in de categorie met de hoogste prioriteit moeten vallen. We vinden het daarom onbegrijpelijk dat woningbouw zo'n lage prioriteit krijgt in het nieuwe ACM-Codebesluit.
Korte adempauze tot medio 2026
Wel mogen netbeheerders tot 1 juli 2026 nog enige capaciteit reserveren voor het aansluiten van woningen. Dat is positief, maar biedt slechts tijdelijk soelaas en daarmee geen structurele oplossing voor de lange termijn. Na 1 juli komen woningen in de wachtrij voor het overvolle stroomnet en ontstaat opnieuw grote onzekerheid. De kans is reëel dat woningbouwlocaties vertraagd raken of stilvallen. Dit knelt met het grote maatschappelijke thema dat woningnood is. Zonder voorrang op stroomaansluiting kunnen we onvoldoende vaart maken met woningbouw. Het is dus van belang dat er duidelijkheid komt over de structurele prioritering van woningbouw na 2026 en over de omvang van regionale capaciteitsreserveringen.
Oplossingen mogelijk
We gaan graag in gesprek met ACM, netbeheerders en besluitvormers over oplossingen. Zo zou een aansluitgarantie voor netbewuste nieuwbouw een groot verschil maken. Hiermee kan bewust worden omgegaan met het stroomnet, zonder de woningbouw te vertragen. We vinden wel dat nieuwe eisen rond netbewuste nieuwbouw alleen mogen worden ingevoerd met borging van uitvoerbaarheid, financiële haalbaarheid én een aansluiting.
Ook is een harde koppeling tussen netprogrammering en woningbouwprogrammering noodzakelijk. Het is daarbij belangrijk om dit ook ruimtelijk vast te leggen, bijvoorbeeld in de Nota Ruimte en de omgevingsplannen van provincies en gemeenten. Zonder deze koppeling blijven woningbouwplannen ontstaan zonder zicht op aansluitcapaciteit, waardoor projecten in de praktijk steeds opnieuw vastlopen. Ontwikkelaars en bouwers hebben voorspelbaarheid nodig om investeringen te doen en projecten daadwerkelijk te starten.