De 25 duurzaamste publieke aanbesteders boeken met 13 nieuwkomers stevige progressie

Eén nieuwkomer en één afvaller in top 10

• De winnaar krijgt bij 9 van haar 14 aanbestedingen de hoogste score en handhaaft zich daarmee wederom op de eerste plaats.
• Hoogheemraadschap van Rijnland stijgt van plaats 11 naar plaats 2. In 17 van haar 18 aanbestedingen heeft duurzaamheid een relevant gewicht in de gunning. Zes aanbestedingen krijgen de maximale score van zes punten.
• Groningen is ditmaal de best presterende gemeente met 11 duurzame gunningen op in totaal 13 aanbestedingen. Groningen stijgt van plaats 9 naar plaats 3.
• De gemeente Assen, de nummer drie van vorig jaar, valt uit de lijst weg omdat het aantal geregistreerde openbare aanbestedingen niet groot genoeg is.
• De Top 25 telt 13 nieuwkomers waarvan gemeente Gooise Meren op plaats 11 de hoogst geklasseerde is.
• Lees ook het interview met samensteller Jos van Alphen in het FD van 1 november: 'Duurzaamheid rukt op in aanbestedingen'

Stevige progressie over de gehele linie

Vorig jaar zag het Aanbestedingsinstituut een sterke vooruitgang bij de koplopers en weinig beweging bij de aanbesteders buiten de Top 25. Ditmaal is een stijgende lijn te zien in alle geledingen van het peloton. De gemiddelde score van alle beoordeelde aanbesteders stijgt van 1,31 naar 1,92. Vier jaar geleden behaalden slechts 2 aanbestedende diensten een score van 2,00 of hoger. In de vorige editie waren dat er 17 en in de huidige uitgave zijn dat er 35, een verdubbeling.

"In 2021 werd bij 43,4% van de aanbestedingen gegund op duurzaamheid", benadrukt samensteller van de lijst Jos van Alphen. "Dit is beduidend meer dan in 2020 (37,2%) en 2019 (35,2%). Ik ben ook blij dat een grotere groep opdrachtgevers stevige vooruitgang heeft geboekt. Ik zie graag dat alle opdrachtgevers zich door deze lijst laten inspireren en vaker duurzaam gaan aanbesteden. Dat is nodig om te bereiken dat Nederland in 2050 energieneutraal, circulair en klimaatbestendig is. Leer van elkaar en neem ook de tips uit onderstaande video van de koploper ter harte."

13 nieuwkomers in de Top 25

ProRail officieus op plaats 13

ProRail vraagt steeds vaker, naast de CO2-prestatieladder, duurzame meerwaarde uit in de gunning van omvangrijke opdrachten. Een fors deel daarvan wordt met toepassing van de erkenningsregeling onderhands aanbesteed. Door partijen te erkennen, is geen aparte selectie per aanbesteding meer nodig. In onze Top 25 worden alleen openbaar gepubliceerde aanbestedingen gescoord. Daarom zijn deze onderhandse procedures niet in de score opgenomen. Het totaal van onderhandse en openbare procedures geeft ProRail de officieuze score van 3,00. Deze score is gelijk aan de nummer 13 van de lijst, Vitens.

Hoe komen de scores tot stand?

Het Aanbestedingsinstituut scoort alle aanbestedingen afzonderlijk en berekent de gemiddelde score over het aantal geregistreerde openbare aanbestedingen. Het klassement wordt vastgesteld door de rangschikking van de gemiddelde scores.

Er geldt een minimum van zeven geregistreerde aanbestedingen om representatieve scores te kunnen krijgen. Een aanbesteder krijgt een hogere score naarmate duurzaamheid zwaarder weegt bij het gunnen op beste prijs-kwaliteitsverhouding. Ook een bouwteam kan een zeer geschikt instrument zijn om duurzame ambities te realiseren. Een bouwteam krijgt een maximale score als duurzaamheid is benoemd als prioriteitsdoel en een gemiddelde score als het een van de projectdoelstellingen is. Een lagere score wordt gegeven als duurzaamheid alleen in een aanbesteding voorkomt in de vorm van eisen of verplichtingen. Er ontbreekt dan een stimulans die nodig is om te groeien naar het niveau dat de milieudoelstellingen van de nabije toekomst worden waargemaakt.

Toegekende scores

• 6 punten: Duurzame gunningscriteria met onderscheidend vermogen: vanaf €500.000 of 40%. Bouwteam met duurzaamheid als prioriteitsdoel;
• 3,5 punt: Duurzame gunningscriteria met onderscheidend vermogen: beneden €500.000, beneden 40%. Duurzame gunningscriteria met onderscheidend vermogen zonder opgave van bedrag of percentage Bouwteam met duurzaamheidsopgave, maar ander prioriteitsdoel;
• 1 punt: CO2-prestatieladder of duurzaam gunningscriterium met zeer laag bedrag/percentage;
• 0,5 punt: Geen duurzaam gunningscriterium, wel duurzaam kenmerk (eis, selectiecriterium, opdrachtbeschrijving);
• 0 punten: Geen duurzaam gunningscriterium en geen duurzame kenmerken.

Tips hoe je volgend jaar (hoger) in de Top 25 kunt komen

Wil je echt onderscheidend gunnen op duurzaamheid, bekijk dan onze factsheet Duurzaam inkopen. Daarnaast geven Bouwend Nederland en Indusa in de flyer "Meer impact met duurzaam aanbesteden" praktische voorbeelden hoe je op een eenvoudige manier duurzaamheid en innovatie meer ruimte geeft.

Via deze link bekijk je de top 25 van 2021, van 2020 en de top 25 van 2019.

Heb je vragen? Neem dan contact op met het Aanbestedingsinstituut via e-mail of op 079-3252122.