Papieren herprioritering stikstofruimte raakt kant noch wal
Maandag 8 mei 2023
Zo'n 2.500 PAS-melders krijgen voortaan prioriteit bij het aanwijzen van stikstofruimte. Dit schrijft minister Van der Wal op 1 mei aan de Tweede Kamer. Het kabinet breekt daarmee in op bestaande afspraken van het vorige kabinet rond het stikstofregistratiesysteem en broodnodige prioritering van stikstofruimte voor bouw en infra. En ook nog zonder een concreet plan. Dat is slecht voor de woningzoekers, de forensen, de energietransitie én de PAS-melders.
De bouw moet bouwen, de boer moet boeren en de stikstofruimte moet grotendeels komen uit de sanering van varkenshouderijen. Nu PAS-melders voorrang krijgen bij het aanwijzen van stikstofruimte, staan ‘op papier’ woningbouw en infra verder op achterstand. In de brief is te lezen dat alleen ruimte is voor de 'meest concrete woningbouwprojecten waarvoor binnen een jaar een vergunningaanvraag wordt gedaan en daarna voor infraprojecten'. Maar niemand, inclusief de minister, weet nog welke projecten dat zijn. Dat wordt in de zomer bepaald.
Beleidswijziging puur politiek
Maar nog veel erger is dat deze beleidswijziging puur politiek is en helemaal niet zorgt dat er ‘meer stikstofruimte beschikbaar komt voor het legaliseren van PAS-meldingen’ zoals in de brief wordt aangegeven. Net zo min als dat er de afgelopen twee jaar voldoende stikstofruimte in de bank is gekomen om echt vaart te maken met woningbouw en infraprojecten. Het probleem is namelijk dat deze ‘papieren herprioritering’ niet leidt tot echt meer feitelijke stikstofruimte om te verdelen. In de hele kabinetsbrief wordt daarover met geen woord gerept. En juist die versnelling in werkelijk beschikbare ruimte is waar de natuur, de bouw, de boeren en de burgers op zitten te wachten. Zodat iedereen perspectief krijgt en door kan gaan. De noodzaak van de stikstofbank staat niet ter discussie, maar hij moet wel gevuld worden om effectief te zijn.
Wij hebben weinig stikstofruimte nodig
We hebben het al eerder gezegd: stikstofruimte voor bouwactiviteiten moet nadrukkelijk en expliciet onderdeel zijn van de nationale aanpak en moet op gelijke voet staan met verbetering van de natuur en legalisering van PAS-melders. Geen favoritisme, we moeten allemaal bijdragen aan de oplossing, gelijke monniken, gelijke kappen. Een gedeelte van de stikstofruimte vanuit de piekbelastersaanpak en bronmaatregelen moet zoals eerder afgesproken ten gunste komen van álle bouw- en infrastructuurprojecten. De bouw en infra heeft maar heel weinig stikstofruimte nodig.
Wijziging raakt kant noch wal
Deze politieke beleidswijziging raakt op deze manier kant noch wal en roept alleen maar vragen op. Het mist volledig een perspectief om ervoor te zorgen dat er zo snel als mogelijk voor gezorgd kan worden dat de stikstofbank gevuld wordt. Het vergroot juist de bestaande economische onzekerheid, polariseert en zet boeren en woningzoekers en forenzen tegen elkaar op. Laat een boer boeren en laat een starter wonen.
Minister stuift burger keihard voorbij
De balans is helaas zoek geraakt. Bouwend Nederland vindt dat elke beperking in de bouw van woningen en infrastructuur moet worden voorkomen. Vertraging in de uitvoering van maatregelen en ook andere nieuwe (wettelijke) inperkingen voor intern en extern salderen bij bouwactiviteiten is dan ook een slecht idee. Minister Van der Wal stuift in haar brief de burger keihard voorbij. Een kabinetsbrief met daarin minder gerommel met stikstofruimte (die er niet is) en meer concrete uitvoering voor het vullen van de stikstofbank, dát hadden we allemaal graag gezien.
Gerelateerd nieuws
Ondanks brede kritiek wil het kabinet een ondergrens voor stikstofberekeningen invoeren. Deze aanpassing is volstrekt geen oplossing en vergroot het probleem juist. De enige uitweg uit het stikstofprobleem is het verlagen van de uitstoot, daar moet de focus op, zeggen VNO-NCW, Natuurmonumenten, Bouwend Nederland en Natuur & Milieu. De organisaties roepen kabinet en Tweede Kamer op snel met een pakket te komen dat voor stikstofreductie zorgt.
Op 12 juni hebben Provinciale Staten van Provincie Zuid-Holland ingestemd met het Provinciaal Stikstofmaatregelenpakket van Gedeputeerde Staten: Samenhangende Aanpak Natuurherstel en Economie (SANE). Daarmee zet Provincie Zuid-Holland een gedurfde eerste stap om tot stikstofmaatregelen te komen. Wij juichen toe dat dit maatregelenpakket waar we via inspraak toe hebben opgeroepen is aangenomen als eerste stap om tot stikstofreductie te komen.
Nederland heeft een echte oplossing nodig voor het stikstofprobleem, helaas lijkt daarvoor nu nog steeds geen juridisch houdbaar plan te liggen. Doordat de stikstofuitstoot niet genoeg omlaag gaat, kan de natuur niet herstellen en komt de vergunningverlening voor bijvoorbeeld woningbouw en energietransitie niet op gang. Door het uitstellen van noodzakelijke politieke keuzes, wordt de rekening nu gelegd bij de natuur, woningzoekenden en ondernemers. Samen met VNO-NCW, Natuurmonumenten en Natuur & Milieu reageerden we op de gepresenteerde plannen van de ministeriële commissie Economie en Natuurherstel.