Stikstof zet bouw 244.000 woningen op slot en economische schade van €93,5 miljard dreigt
Vrijdag 14 maart 2025
Het is al jaren bekend dat het stikstofprobleem een groot probleem is voor de bouw van woningen en aanleg van nieuwe infrastructuur. Onderzoek dat wij deden in samenwerking met Bouwberichten becijfert nu ook hoe groot de schade precies is voor de bouw. Voorzitter Arno Visser maakte de omvang hiervan vandaag bekend in een interview met AD.
Lees hier het artikel in het AD.
Bekijk via deze link het kaartje. (bron: Cobouw Bouwberichten)
We brachten in kaart welke Natura2000-gebieden er slecht aan toe zijn door stikstof. Deze informatie combineerden we met de concrete woningbouwplannen in Nederland. Dit laat op kaart zien hoeveel van deze bouwprojecten te dicht bij stikstofgevoelige natuur liggen, en door het uitblijven van een oplossing voor het stikstofprobleem geen vergunning kunnen krijgen. Tot 2030 gaat het om maar liefst 244.000 woningen. "Dan schrik je echt. De tijdbom is zichtbaar gemaakt", aldus onze voorzitter Arno Visser.
Sinds de Raad van State in december een streep zette door intern salderen heeft het stikstofprobleem ook een direct effect op woningbouw, waar het eerder vooral infra trof. De gele, oranje en rode zones op de kaart staan respectievelijk voor vijf, drie en één kilometer afstand van Natura2000-gebieden die er slecht aan toe zijn. In de rode zones kunnen de komende tijd zeker geen projecten vergund worden, en in de gele en oranje zones is de kans op een vergunning op korte termijn klein.
Economische schade van €93,5 miljard
De economische schade hiervan is enorm: doordat stikstof woning- en utiliteitsbouw zo bemoeilijkt loopt de Nederlandse economie de komende vijf jaar €93,5 miljard* investeringen mis, zo blijkt uit ons onderzoek. Dat is meer dan een jaaromzet van de hele bouwsector. En in dit gigantische bedrag zijn de investeringen die uitblijven in de infra nog niet meegenomen.
(eerder stond hier €138 miljard, dit is 14 maart gerectificeerd*)
Geen uitwegen mogelijk
Dit onderzoek legt de vinger op de gevoelige plek: we weten nu precies hoeveel het kost als we het stikstofprobleem niet oplossen. In vier provincies zijn de loketten voor nieuwbouw gesloten en geldt een vergunningstop. "Als je geen vergunning kunt aanvragen kun je niks, maar soms vroeg ik me af of de urgentie nog wel gevoeld werd" zegt Visser. Alle geitenpaadjes en uitwegen zijn inmiddels bewandeld. Conclusie blijft: het stikstofprobleem lossen we alleen op door eerst de stikstofuitstoot te verminderen.
Er ligt een breedgedragen reductieplan
Hoe uitstoot versneld verminderd kan worden, schreven we samen met VNO-NCW, Natuurmonumenten en Natuur & Milieu op in een integraal pakket van maatregelen. Dit plan is eind vorig jaar aangeboden aan minister Wiersma. Ons plan wordt inmiddels ook ondersteund door Biohuis, NVDE en Energie Nederland. Lees hier meer over onze voorstellen.
Rectificatie 14 maart 2025
In de optelling is per abuis de economische schade in de utiliteitsbouw (€44,5 miljard) twee keer meegeteld. Dit betekent dat de schade die we op dit moment in beeld hebben geen €138 miljard, maar €93,5 miljard is (€138 - €44,5 = €93,5 miljard). Dit doet niets af aan de mogelijke impact op de samenleving en de urgentie om dit probleem nu echt op te lossen.
Gerelateerd nieuws
We zijn positief over het initiatiefwetsvoorstel dat NSC deze week indient in de Tweede Kamer. Samen met VNO-NCW, Natuur & Milieu en Natuurmonumenten zien we dit voorstel als een belangrijke stap in het doorbreken van de langdurige stikstofimpasse. De voorgestelde wet geeft richting aan een structurele oplossing en biedt eindelijk het broodnodige perspectief voor boeren, bouwers, ondernemers én de natuur.
Ondanks brede kritiek wil het kabinet een ondergrens voor stikstofberekeningen invoeren. Deze aanpassing is volstrekt geen oplossing en vergroot het probleem juist. De enige uitweg uit het stikstofprobleem is het verlagen van de uitstoot, daar moet de focus op, zeggen VNO-NCW, Natuurmonumenten, Bouwend Nederland en Natuur & Milieu. De organisaties roepen kabinet en Tweede Kamer op snel met een pakket te komen dat voor stikstofreductie zorgt.
Op 12 juni hebben Provinciale Staten van Provincie Zuid-Holland ingestemd met het Provinciaal Stikstofmaatregelenpakket van Gedeputeerde Staten: Samenhangende Aanpak Natuurherstel en Economie (SANE). Daarmee zet Provincie Zuid-Holland een gedurfde eerste stap om tot stikstofmaatregelen te komen. Wij juichen toe dat dit maatregelenpakket waar we via inspraak toe hebben opgeroepen is aangenomen als eerste stap om tot stikstofreductie te komen.