Vraag & Antwoord: verlof voor omstandigheden/gebeurtenissen in familiesfeer?

Bevallings- en kraamverlof

Hoeveel dagen verlof heeft een werknemer rond de geboorte van zijn kind?

Volgens de cao Bouw & Infra heeft de werknemer voor de dag van de bevalling recht op 1 dag betaald bevallingsverlof. Daarna heeft hij volgens de Wet Arbeid en Zorg. Artikel 4.2, recht op 5 dagen betaald kraamverlof. Hij heeft bij de geboorte van zijn kind, dus recht op 6 betaalde verlofdagen.

Tevens hebben werknemers, waarvan het kind geboren is na 1 juli 2020, recht op het wettelijk aanvullend geboorteverlof. Een medewerker waarvan de partner is bevallen krijgt dan naast het verlof van de bovengenoemde 6 dagen, recht op vijf weken geboorteverlof met 70% doorbetaling van het loon door het UWV. Hier is wel het maximum dagloon van toepassing. De werknemer neemt dit verlof op binnen zes maanden na de geboorte van het kind.

Een werknemer is in het weekend vader geworden. Heeft hij nog recht op bevallingsverlof?

Ja, hij heeft recht op bevallingsverlof. Dit is dan de eerste werkdag na het weekend waarin het kindje geboren is.

Zorgverlof

Wat is het verschil tussen kortdurend en langdurend zorgverlof?

In de Wet Arbeid en Zorg zijn twee regelingen opgenomen waar een werknemer gebruik van kan maken als hij geconfronteerd wordt met de zorg van een ziek kind/partner of iemand anders uit de sociale omgeving: kort durend en langdurend zorgverlof.

Kortdurend zorgverlof

Kortdurend zorgverlof kan worden opgenomen indien een werknemer voor een ziek kind, zieke partner, zieke ouder of zieke broers en zussen, grootouders en kleinkinderen, huisgenoten of anderen in de sociale omgeving moet zorgen. Het moet hierbij wel gaan om 'noodzakelijke' zorg; iemand anders kan de verzorging niet op zich nemen en de zorg moet medisch noodzakelijk en onvermijdelijk zijn.

De werknemer heeft per kalenderjaar, recht op kortdurend zorgverlof gedurende maximaal twee keer de afgesproken arbeidsduur per week. Hij krijgt tijdens het kortdurend zorgverlof 70% van zijn loon doorbetaald. Echter als de werknemer al in de twaalf voorafgaande maanden gebruik gemaakt heeft van betaald cao verlof (als bedoeld in artikel 3.5.1 en/of in 3.5.2 van de CAO, namelijk verlof voor de stervensbegeleiding, of rouwverlof, dan hoeft de werkgever over het kortdurend zorgverlof dat binnen 12 maanden na dit verlof valt geen loon te betalen. Dit is in afwijking van de wet (zie artikel 3.5.4. van de CAO Bouw & Infra 2020).

Langdurend zorgverlof

Een werknemer heeft het recht om langdurend zorgverlof op te nemen indien hij de verzorging moet bieden aan een ziek kind, zieke partner, zieke ouder of zieke broers en zussen, grootouders en kleinkinderen, huisgenoten of anderen in de sociale omgeving.

Van noodzakelijke zorg is sprake ingeval van ziekte en hulpbehoevendheid. Noodzakelijke zorg wordt aangenomen indien volgens objectieve maatstaven sprake is van ziekte en hulpbehoevendheid. Het is mogelijk dat meerdere keren voor dezelfde persoon langdurend zorgverlof wordt verleend omdat deze persoon bijvoorbeeld een chronische ziekte heeft.

Tijdens het langdurend zorgverlof heeft de werknemer geen recht op loondoorbetaling. Wel worden de vakantiedagen gedurende deze periode opgebouwd. Het is niet toegestaan om de langdurend zorgverlofdagen te verrekenen met (bovenwettelijke) vakantiedagen.

Een kind van een werknemer is ziek. Hij zegt nu dat hij recht heeft op zorgverlof. Klopt dat en hoe lang duurt dat verlof?

Als er sprake is van noodzakelijke zorg en er is niemand anders in de omgeving van de werknemer die deze zorg op zich kan nemen, heeft de werknemer recht op kortdurend zorgverlof. De werknemer heeft per kalenderjaar recht op maximaal twee keer de afgesproken arbeidsduur per week. Tijdens het kortdurende zorgverlof wordt het 70% van het loon doorbetaald. Als de werknemer meer tijd nodig heeft om te zorgen, kan hij zijn verlofdagen opnemen of onbetaald langdurig zorgverlof opnemen. U kunt hierover afspraken maken met elkaar.

De partner van onze werknemer ligt in het ziekenhuis. Hij moet nu vrij nemen om zijn kinderen naar school te brengen en te verzorgen. Kan hij hiervoor zorgverlof opnemen?

Nee, hij kan hiervoor geen zorgverlof opnemen. Zorgverlof is bedoeld voor de noodzakelijke zorg van een zieke partner/kind of iemand uit de sociale omgeving van de werknemer. Vrij nemen om de kinderen naar school te brengen omdat de partner ziek is, valt niet onder de bepalingen van het kortdurend zorgverlof. De werknemer zal hiervoor ander verlof op moeten nemen.

Overigens kan de werknemer ook geen kortdurend zorgverlof opnemen voor zijn partner omdat deze in het ziekenhuis ligt. Hij hoeft geen noodzakelijke zorg te verlenen aan zijn partner die deze zorg al ontvangt in het ziekenhuis.

Stervensbegeleidings- en rouwverlof

Voor welke familieleden kan een werknemer stervensbegeleidings- en/of rouwverlof opnemen?

Werknemers kunnen stervensbegeleidings- en/of rouwverlof opnemen voor een echtgenoot/echtgenote of geregistreerd partner, (pleeg)kinderen, schoonkinderen, (stief)ouders, schoonouders, broers of zussen (artikel 3.5).

Het is ons niet duidelijk wanneer de dag van begrafenis/crematie onder kort verzuim valt en wanneer deze dag onder rouwverlof valt. Kunt u ons het verschil uitleggen?

De werknemer kan een beroep doen op rouwverlof en/of verlof stervensbegeleidingsverlof wanneer hij of zij niet in staat is om te werken door een stervend familielid, het overlijden van een familielid of het regelen van de begrafenis of crematie van een familielid zoals vermeld in artikel 3.5.2 van de cao. In dat geval valt ook de dag van de begrafenis of crematie onder rouwverlof. Als de werknemer alleen naar de begrafenis gaat, is er sprake van kort verzuim (art. 3.6).

Het bijwonen van de begrafenis of crematie van een tante, neef, opa, oma et cetera valt altijd onder kort verzuim. In deze gevallen is geen sprake van familie in de zin van artikel 3.5 van de CAO Bouw & Infra en daardoor kan er geen beroep gedaan worden op rouwverlof (en/of stervensbegeleiding).

Als een medewerker om rouwverlof vraagt moeten we dit verzoek dan inwilligen?

Als een werknemer na het overlijden van een familielid rouwverlof wil opnemen, ben je als werkgever verplicht dit verzoek in te willigen. Je kunt dit niet weigeren omdat dit een recht is wat in de cao Bouw & Infra is opgenomen.

Als een werknemer te maken krijgt met meerdere sterfgevallen in de familie, heeft hij dan recht op meerdere malen rouwverlof?

Als een werknemer te maken krijgt met meerdere sterfgevallen van familieleden die onder de werkingssfeer van artikel 3.5.2 van de cao vallen, heeft hij recht op meerdere keren rouwverlof.

De werknemer kan daarentegen maar één keer per 12 maanden gebruik maken van stervensbegeleidingsverlof (art. 3.5.1) Dit verlof hoeft echter niet in 1x opgemaakt te worden, maar kan verdeeld worden over meerdere periodes als dat nodig is. Naast betaald verlof kan de werknemer voor dit doel ook nog onbetaald verlof opnemen. Dit is het wettelijk langdurend zorgverlof.