Uitval werknemers kost bouw- en infrasector jaarlijks €1 miljard
De uitval van werknemers in de bouw- en infrasector kost jaarlijks zo'n €1 miljard. Dat concludeert het Economisch Instituut voor de Bouw (EIB) dat, in opdracht van Bouwend Nederland, onderzoek deed naar de financiële omvang van uitval van werknemers, de oorzaken en kansen voor verbetering.
De sector heeft voldoende goede vakmensen nodig om grote maatschappelijke opgaven, zoals de energietransitie, het woningtekort en het op peil houden van onze infrastructuur, te realiseren. Deze torenhoge kosten voor de sector rechtvaardigen investeringen in duurzame inzetbaarheid.
Dit zijn de belangrijkste conclusies
Uitval van medewerkers bestaat onder meer uit ziekteverzuim, arbeidsongeschiktheid en productiviteitsverlies. Dit kost de sector bijna €1 miljard per jaar. De kosten nemen sterk toe als medewerkers ouder worden.
Bij groepen zoals de metselaars, ijzervlechters, stukadoors en straatmakers is sprake van zeer hoge uitval. De uitstroom naar arbeidsongeschiktheid is bij deze beroepen hoog. Bij kleine bedrijven is het ziekteverzuim gemiddeld dubbel zo groot als bij andere bedrijven.
Oorzaken en kansen voor beleid
Volgens het EIB zijn er kansrijke verbeteringen op het gebied van arbeidsomstandighedenbeleid, HRM-beleid en de regeling voor zware beroepen. Op het gebied van arbeidsomstandigheden is al veel bereikt, maar het verzuim is nog steeds relatief hoog. Het gebruik van exoskeletten is mogelijk kansrijk. Bij het HRM-beleid wordt de mentale belasting van werknemers een belangrijk aandachtspunt. Kleinere bedrijven hebben minder mogelijkheden voor HRM, dit vraagt coördinatie in de sector.
Voor werknemers met zware beroepen (bouwplaatspersoneel) liggen kansen om vervroegd met pensioen te gaan. Hierover zijn inmiddels in de nieuwe cao Bouw & Infra afspraken gemaakt. Ook UTA-beroepen (uitvoerders, werkvoorbereiders, projectleiders) vragen speciale aandacht. Het werk in de keten is complex en de mate van succes hangt af van een continue verbeterproces. Bij bedrijven is nog weinig aandacht voor de groep 40-55-jarigen, die al een relatief lange 'belastinghistorie' hebben.
Betere samenwerking in keten
Als een hoofdaannemer en onderaannemer/zzp'er beter samenwerken, net als een opdrachtgever en opdrachtnemer, kan dat leiden tot minder uitval. Hoge tijdsdruk en complexe projecten leiden tot mentale belasting. Duurzame inzetbaarheid zou in gezamenlijkheid en per project bespreekbaar gemaakt moeten worden. Voorbeeld: netwerkbedrijven en ondergrondse infrabedrijven werken al samen aan verbetering van de inzetbaarheid. Dit initiatief kan worden verbreed, bijvoorbeeld met een protocol voor duurzame inzetbaarheid. Dit kan samen met gemeenten en corporaties worden ontwikkeld.
Jaarlijkse kosten rechtvaardigen investeringen
De omvangrijke jaarlijkse kosten rechtvaardigen investeringen in duurzame inzetbaarheid. We weten nog onvoldoende over de effecten van de maatregelen die worden genomen. Daarom moet er goed geëvalueerd worden over de effectiviteit over meerdere jaren, net als het opzetten van experimenten en het delen van good practices.
Rapport overhandigd aan Ministerie SZW
De belangrijkste resultaten van het rapport zijn op woensdag 9 september 2020 in het Bouwhuis in Zoetermeer gepresenteerd. Aansluitend is het door onze voorzitter Maxime Verhagen overhandigd aan Petra van Golen, die aanwezig was namens het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Zij benadrukte het belang van investeren in duurzame inzetbaarheid en gaf aan dat de overheid maatregelen ontwikkelt om sectoren daarbij te ondersteunen, zoals de regeling NL leert door. Aanwezigen volgden tot slot inspiratiesessies van Zilveren Kruis Achmea en Crossover, over respectievelijk persoonlijk leiderschap en het stimuleren van leren in je bedrijf.
Bouwend Nederland gebruikt de uitkomsten van het rapport voor de verdere doorontwikkeling van het meerjarenprogramma 'Blijven investeren in ontwikkeling', dat langer gezond werken in de bouw stimuleert. Het volledige rapport van het EIB 'Duurzame inzetbaarheid voor de bouw en infra' is hier te downloaden.