Leren van E-incidenten: wat doet deze werkgroep?
Om te leren van incidenten bij het werken aan elektriciteitskabels van netwerkbedrijven bespreekt de werkgroep Leren van E-incidenten, onderdeel van de Groep Veiligheid Regelgeving Plus (GVR+), periodiek de gemelde incidenten en publiceert ze toolboxflyers hierover. De werkgroep is sinds 2017 actief en bestaat uit een mix van netbeheerders en aannemers.
Doel van de groep is om inzicht te bieden in E-incidenten die plaatsvinden. Ze heeft hierbij een signalerende rol. De focus ligt op incidenten met (kans op) vlambogen en elektrisering die zijn ontstaan bij het werken aan onder spanning staande netten. Voorzitter van de werkgroep is Rik Luiten. Als projectmanager van technisch adviesbureau Krado begeleidde hij al diverse werkgroepen voor Netbeheer Nederland. Zij hebben hem benaderd om ook deze werkgroep voor te zitten en te ondersteunen. "Ik vind het eervol werk. Waar ik blij mee ben, is dat in deze werkgroep zowel netbeheerders als aannemers deelnemen. Doordat ze samen aan één tafel zitten, komen meer leerpunten op tafel dan dat incidenten separaat geanalyseerd worden."
Toolboxflyers
Sinds de oprichting van de werkgroep zijn circa 200 incidenten verzameld. Geïnspireerd op deze incidenten zijn toolboxflyers ontwikkeld. De flyers worden via de leden en diverse nieuwsbrieven onder de aandacht gebracht en gepubliceerd op de website van BEI-VIAG. Deze flyers zijn gebaseerd op de meest voorkomende incidenten en geven aandachtspunten en maatregelen om het incident een volgende keer te voorkomen. De toolboxflyers zijn geschikt om te delen met alle medewerkers die werkzaam zijn in de ondergrond en hebben regelmatig een relatie met de CROW500 Schade voorkomen aan kabels en leidingen. De netbeheerders en aannemers, verenigd in de GVR+ en de Governancecode Veilige Energienetten (GVE) hebben vastgelegd om in 2021, gelijk aan de werkgroep E-incidenten, ook een werkgroep G-incidenten (gas) operationeel te hebben. Rik is gevraagd om het initiatief te nemen om deze groep nader in te richten.
Melden van incidenten
Om incidenten met elkaar te verminderen, en het kunnen delen van kennis, is het nodig dat incidenten worden gemeld en geanalyseerd. Op de site van BEI-VIAG is het mogelijk om incidenten te melden, zodat we er samen van kunnen leren. Om inzicht te krijgen in welke soort incidenten landelijk veel voorkomen en wat de (onderliggende) oorzaken hiervan zijn, heeft de werkgroep een analyse uitgevoerd over de incidenten uit de database die in 2017-2020 zijn opgetreden.
Uit de analyse blijkt onder andere dat meer dan de helft van de incidenten in het laagspanningsnet te maken hebben met de volgende werkzaamheden:
- LS-netdeel in en uit bedrijf nemen en veilig stellen
- LS-kabel selecteren
- Moffen monteren
- kWh-meting plaatsen of verwisselen
In de analyse worden typerende voorbeelden van deze incidenten besproken en wordt inzicht gegeven in de mate van letsel. Ditzelfde wordt ook gedaan voor incidenten in het midden- en hoogspanningsnet. De analyse verschijnt medio december op de website van BEI-VIAG. Deze inzichten helpt de werkgroep om haar activiteiten te bepalen, maar belangrijker nog, ze helpen de netbeheerders en aannemers om veiligheidsprogramma’s aan te scherpen.
Gedrags- en omgevingsfactoren
Het is bij incidenten helaas regelmatig voorgekomen dat monteurs instructies niet volgen. Er worden dan handelingen verricht op grond van aannames in plaats van zekerheden en feiten. Belangrijke achterliggende redenen hiervoor zijn afleiding en gebrek aan discipline, eigen interpretatie in combinatie met de druk op een snelle uitvoering. Het gaat dus vooral om gedrags- en omgevingsfactoren. Onvoldoende kennis en ervaring speelt beperkter een rol.
Initiatieven
De werkgroep vindt dat er meer met de informatie uit de incidentendatabase kan worden gedaan. Met natuurlijk als achterliggend doel: het verminderen van incidenten. De sleutel hiervoor zit beperkt in aanscherping van regelgeving, maar vooral in beïnvloeding van het gedrag en de omgeving. Hoe stimuleren we monteurs om veilig gedrag te laten zien?
Er zijn al diverse initiatieven in gang gezet om dit te bewerkstelligen. De werkgroep heeft vaak een adviserende rol bij deze initiatieven om ze goed aan te laten sluiten op de praktijk.
Reflectiesessies
Nu worden toolboxflyers vaak rondgestuurd, maar het live bespreken heeft een veel grotere leerwaarde. Het biedt ook de kans om gedegen aandacht aan gedrags- en omgevingsfactoren te besteden. De werkgroep adviseert daarom om tenminste jaarlijks een reflectiesessie over E-incidenten voor monteurs te organiseren. 'Ga vooral met in plaats van over de monteurs praten', aldus Rik.
Veiligheidsspel
Voor zover bekend zijn er geen spellen die vooral gestoeld zijn op daadwerkelijke incidenten. De werkgroep adviseert de ontwikkeling van zo'n spel. Zo worden monteurs zich spelenderwijs bewust van wat iedereen kan overkomen. En ook van de invloed die hun eigen gedrag en de omgeving heeft op deze risico's.
E-incidenten in e-learning
Voor het bijbrengen van BEI-BLS/BHS regelgeving wordt een landelijke e-learning vanuit het O&O-fonds van de netwerkbedrijven ingezet die door vrijwel alle monteurs wordt gevolgd. Op dit moment is de opzet gericht op het bijbrengen van regelgeving (theorie). De werkgroep adviseert de ontwikkelaars van het lesmateriaal om ook de meest voorkomende incidenten mee te nemen.
E-learning en Drillster app
Momenteel krijgt het lesmateriaal dat aangeboden wordt in de e-learning een grote update. Naar aanleiding van bijvoorbeeld veranderende regelgeving moet de inhoud aangepast worden. Daarnaast wordt het materiaal aantrekkelijker gemaakt door middel van foto’s en filmpjes.
Naast de e-learning die met name bestemd is voor nieuwe werknemers, is er ook een app, de Drillster app. In de laatste Algemene Ledenvergadering hebben we een demo gegeven van deze Drillster app. De app wordt door bedrijven ingezet om werknemers die al langer in de kabels en leidingen werken op een eigentijdse en toegankelijke wijze hun BEI-VIAG kennis bij te houden. De weg naar examinering is minder stressvol, doordat de werknemer met deze app op adaptieve wijze leert. Dit wil zeggen dat kennis die hij beheerst niet continu meer herhaald wordt en kennis die nog moet worden bijgespijkerd wordt juist veel herhaald.
Momenteel is de app in revisie, waarbij de inhoud wordt aangepast aan de hedendaagse kennis en afspraken. Daarnaast wordt de app aantrekkelijker gemaakt door het toevoegen van foto’s. Momenteel is de Vakgroep met diverse andere betrokken organisaties in gesprek over een bredere implementatie van deze app binnen de branche. Â
Leden
Rik Luiten is trots op wat de werkgroep tot nu toe heeft bereikt. De ruim 200 gemelde incidenten hebben ze geplaatst in een database waarin informatie te vinden is over het incident en de achterliggende informatie. Daarnaast is er meer aandacht voor E-incidenten en worden incidenten ook meer met elkaar gedeeld om ervan te leren. Komend jaar zet de werkgroep zich in om haar incidentendatabase verder te vergroten en inzichten verder te verdiepen én met de buitenwereld te delen. De werkgroep werkt met actieve en lezende leden. De actieve leden zijn de leden die in de werkgroep plaatsnemen en meewerken aan de analyses en het opstellen van flyers. De lezende leden worden door de werkgroep actief op de hoogte gehouden van nieuwe toolboxflyers en andere relevante zaken zoals de analyse.
Ben jij nieuwsgierig geworden en heb je vragen aan de werkgroep of wil je graag lezend lid worden van de werkgroep? Stuur dan een mail naar de werkgroep. Voor overige vragen of opmerkingen, neem contact op met Bernadette Maat.
